Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Nisan 2025 verileriyle birlikte bir kez daha görüyoruz ki, hizmet sektöründe fiyatlar dur durak bilmeden artıyor. Sadece bir aylık değil, yıllık bazda da ciddi bir maliyet yükselişiyle karşı karşıyayız. Bu durum hem şirketleri hem de doğrudan vatandaşı etkiliyor çünkü hizmet sektörü dediğimiz alan aslında hayatın tam merkezinde: ulaşım, konaklama, iletişim, teknik hizmetler, emlak işleri ve daha fazlası…
Bu yazıda sadece rakamları aktarmakla kalmadım; rakamların ne anlama geldiğini, neye işaret ettiğini, toplum üzerindeki olası etkilerini ve kendi değerlendirmelerimi de paylaştım.
Nisan ayında H-ÜFE’deki değişim şöyle gerçekleşti:
Ölçüt Artış Oranı (%)
Aylık (Mart’tan Nisan’a) 4,24
Yılbaşından bu yana (Ocak-Nisan) 18,60
Geçen yılın aynı ayına göre (Yıllık) 37,15
12 aylık ortalamaya göre 51,91
Aylık %4,24’lük artış, tek başına çok yüksek bir oran. Üstelik bu artış rastgele bir ayda değil, yılın ilk yarısında gerçekleşiyor. Eğer bu tempo devam ederse yıl sonunda %40-50 arasında bir hizmet enflasyonuna ulaşmak işten bile değil. Yılbaşından bu yana dört ayda %18,6’lık artış, yıllık hedefi şimdiden cebimize koymuş gibi.
Üstelik 12 aylık ortalamadaki %51,91’lik artış şunu gösteriyor: Bu sadece geçici bir patlama değil, sistematik bir fiyat tırmanışı var.
GEÇMİŞ YILLARLA KARŞILAŞTIRMALI GÖRÜNÜM
Dönem / Ölçüt Nisan 2023 Nisan 2024 Nisan 2025
Aylık artış %3,90 %4,84 %4,24
Aralık’a göre değişim (4 ayda) %24,84 %28,91 %18,60
Yıllık artış %71,81 %87,09 %37,15
12 aylık ortalama artış %87,00 %79,39 %51,91
Yüzeyde bakıldığında yıllık artış %87’den %37’ye düşmüş gibi görünüyor. “İyiye gidiyor” havası veriyor olabilir ama bu düşüşün büyük kısmı baz etkisinden kaynaklanıyor. Geçen yıl fiyatlar öyle hızlı arttı ki bu yıl “yavaşlamış gibi” görünüyor. Ancak aylık %4’lük artışlar hâlâ devam ediyor. Yani fiyatlar yükselmeye devam ediyor, sadece geçen yıla göre daha az hızla. Ama bu bile vatandaş için ciddi yük anlamına geliyor.
HİZMET SEKTÖRLERİNE GÖRE YILLIK FİYAT ARTIŞLARI – NİSAN 2025
Sektör Yıllık Artış (%)
Bilgi ve iletişim hizmetleri %43,04
İdari ve destek hizmetleri %41,82
Mesleki, bilimsel ve teknik hizmetler %41,73
Konaklama ve yiyecek hizmetleri %41,47
Gayrimenkul hizmetleri %40,74
Ulaştırma ve depolama hizmetleri %31,28
Bu tablo şunu söylüyor: Hayatın neresine dokunsan zam var.
Örneğin;
İnternet, telefon, yazılım gibi bilgi-iletişim hizmetleri %43 zamlanmış. Bu hem bireyleri hem de şirketleri vuruyor. Şirketler bu maliyetleri fiyatlara yansıtıyor, tüketici olarak biz de katlanıyoruz.
Konaklama ve yiyecek hizmetleri, %41’lik artışla yaz tatiline hazırlanan vatandaş için soğuk duş gibi.
Gayrimenkul hizmetleri %40’ın üzerinde artmış. Bu sadece bir hizmet artışı değil; dolaylı olarak kira, satış işlemleri, ekspertiz ücretleri gibi birçok kaleme zam demek.
Ulaştırma sektörü %31 artmış. Yani bir yerden bir yere gitmek artık daha pahalı.
AYLIK BAZDA EN ÇARPICI FİYAT ARTIŞLARI – NİSAN 2025
Sektör Aylık Artış (%)
Gayrimenkul hizmetleri %10,09
İdari ve destek hizmetleri %4,77
Ulaştırma ve depolama hizmetleri %4,30
Konaklama ve yiyecek hizmetleri %3,96
Bilgi ve iletişim hizmetleri %3,29
Mesleki, bilimsel ve teknik hizmetler %2,55
Özellikle gayrimenkul hizmetlerindeki %10,09’luk artış dikkat çekici. Sadece bir ayda çift haneli artış ciddi bir yapısal sıkıntının işareti olabilir. Bu alanda düzenlemeler mi yapıldı? Yoksa talep artışı mı yaşandı? Her iki ihtimal de kiralara ve taşınma maliyetlerine olumsuz yansır.
Ayrıca, ulaşım, gıda ve iletişim gibi temel ihtiyaçlara yönelik hizmetlerde bile aylık %3 ila %5 arasında artışlar var. Bunlar her ay birikerek yıllık bazda ciddi yıpranma yaratıyor. “Ay sonunu getiremiyorum” diyenlerin durumu bu verilerle bire bir örtüşüyor.
GENEL DEĞERLENDİRME: BU RAKAMLAR NEYİN HABERCİSİ?
Yıllık artış oranı %87’lerden %37’ye gerilemiş gibi dursa da bu büyük ölçüde baz etkisiyle açıklanabilir. Gerçekte fiyat artışları yavaşlamış değil.
Aylık artışlar halen çok yüksek. Bu da “enflasyon düşüyor” söylemini zayıflatıyor.
Ulaşım, gıda, iletişim, konaklama ve barınma gibi sektörlerdeki fiyat artışları, doğrudan halkın yaşam standardını etkiliyor.
Hizmet sektörünün bu kadar hızlı zam yapması, fiyatlama davranışının bozulduğunu gösteriyor olabilir. Artık üretici ya da hizmet sağlayıcılar, maliyet artışlarını hiç gecikmeden fiyatlara yansıtıyor.
Maaşlar her ay artmıyor ama bu hizmetler artıyor. Yani alım gücü her ay biraz daha eriyor. SONUÇ: HİZMET ENFLASYONU BİRİKİYOR, HAYAT PAHALILAŞIYOR
Hizmet üretici fiyat endeksindeki bu artış, doğrudan tüketici fiyatlarına da yansıyor. Üstelik bu artışlar sistematik hale geldi. Her ay %3-5 arasında artan fiyatlar, yıl sonunda büyük bir yük oluşturuyor. Bu hem vatandaş hem de küçük işletmeler açısından ciddi bir baskı yaratıyor.
Sonuç olarak, H-ÜFE verileri sadece bir istatistik değil, aynı zamanda şu mesajı veriyor:
“Zamlar sadece tabelada değil, hayatın tam ortasında.”
Kaynak: TÜİK
ZAFER ÖZCİVAN
Ekonomist-Yazar
