Yener KARADENİZ / İSTANBUL
Dünyanın önde gelen alım grupları salgın nedeni ile değişen tedarik zincirine bağlı olarak alımını Türkiye’ye kaydırıyor ya da Türkiye’de üretime başlıyor. İspanyol Inditex Grubu da bu gruplardan biri. Son 10 yılda hazır giyim ürünlerinde Türkiye’den alım miktarını 2 kattan fazla artırarak yüzde 25’e yaklaştıran şirket, şimdide ayakkabı için adımlarını hızlandırdı. Inditex, 2019’da 3,1, 2020’de ise 4,5 milyon çift alım miktarını 2025’te 20 milyon çifte çıkaracak.
Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği (TASD) Başkanı Berke İçten, “Inditex Grubu, alımlarını yükseltiyor. Hali hazırda yıllık 5 milyon çift alıyor. Ancak yıllık alımlarını 2025 sonu itibari ile 20 milyon çifte çıkarma hedefleri olduğunu duyuyoruz. Ancak tabi belli başlı üreticiler ile çalışıyorlar” dedi. Grubun ayakkabı ve çanta alımları Tempe Group Inditex firması tarafından gerçekleştiriliyor. Tempe’den geçen yılsonunda Türkiye’deki üreticilere iletilen yazıda tedarik zincirlerine katmak üzere, Türkiye’den üretici firmalara ihtiyaç duydukları belirtilmiş, ayakkabı, çanta ve tabakhane alanında faaliyet gösteren firmalardan beklentileri dile getirilmişti.
Büyük ölçekli yatırımlar gerekiyor
Grubun 2019 yılında Türkiye’den toplam alımı 3 milyon 100 bin çift seviyesindeydi. 2020 yılında salgına rağmen bu rakamı 4 milyon 500 bin çifte çıkaran grup, bu yıl ise hedefini 6 milyon çift olarak belirlemişti.
Salgının etkileri ve lojistik maliyetlerindeki artış sebebiyle talebin önemli oranda Uzak Doğu’dan Türkiye’ye kaydığını anlatan İstanbul Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği (İDMİB) Başkanı Mustafa Şenocak, Inditex Grubu’nun da bu kapsamda alımını artırmasını önemli bir gelişme olarak yorumladı.
Şenocak, “Fakat Inditex gibi büyük alıcıların belirlemiş olduğu uluslararası kriterler var. Firmalarımızın sosyal uygunluk konusunda eksikleri bulunuyor. Sosyal uygunluğa uyan tesislerin yapılabilmesi için yeni OSB’lerin tahsis edilmesi gerekiyor. Yoksa bu tip global alıcılara Türkiye olarak cevap vermemiz mümkün değil. Mutlaka oluşan bu talebin burada kalıcı olması için bir takım tedbirleri almamız gerekiyor. Büyük ölçekli tesisleri kurmamız lazım. Sosyal kriterlere uygun firma sayısı çok az.” diye konuştu.
Tabakhaneler Inditex’e hazır
Türkiye Deri Sanayicileri Derneği (TDSD) Başkanı Burak Uyguner de uluslararası firmalardan gelen taleplerin sektör için son derece önemli olduğunu söyledi. Tabakhane sektörü olarak bu duruma hazırlıklı olduklarını anlatan Uyguner, şöyle konuştu: “Ancak kendimizi o firmalar özelinde daha da geliştirmemiz gerekiyor. Türkiye’de faaliyet gösteren yaklaşık 50 tabakhanemiz TDSD’nin de destekleriyle uluslararası, çok önemli bir kalite belgesi olan ve Inditex’in Türkiye’den gerçekleştireceği alımlar için şart koştuğu Leather Working Group sertifikası aldı. Bu da bize global pazarlarda çok ciddi bir avantaj sağlıyor. Önümüzdeki dönemde de bu çalışmalara devam edip daha çok işletmemizi Leather Working Group denetimlerinden geçirerek global pazarlarda daha da güçlenmeyi hedefliyoruz.”
Uyguner’in verdiği bilgilere göre Leather Working Group sertifikası dünyada, global pazarlar ve bütün büyük alıcılar için geçerliliği olan bir onay belgesi. Bu sertifika tabakhanelerin denetlenmiş olduğu ve çevreye saygılı üretim yaptığı gibi birçok detayı gösteriyor.
İhracatta rekor geliyor
Türk ye Ayakkabı Sanayicileri Derneği (TASD) Başkanı Berke İçten’in verdiği bilgilere göre, değişen tedarik zincirinin yanı sıra yüksek ithalat vergileri de markaların Türkiye’de üretimlerini artırmaları sonucunu doğuruyor. Bu markalardan bazıları New Balance, Lacoste, Skechers… Lacoste Eren Holding ile Çorlu’da üretime devam ederken Skechers ise Esenyurt’ta yer alan fabrikasında günlük 2 bin adet üretim kapasitesine ulaştı.
İçten, Puma ile de temas halinde olduklarını belirterek, “Tüm bu gelişmeler ihracat rakamları için de önemli. Kasım ayı itibari ile 930 milyon dolar ihracat rakamlarına ulaştık. Yılı 2019’un da üzerinde bir rakam olan 1,1 milyar dolar ile kapatacağız. Üstelik AB ve özellikle Batı Avrupa bölgesine ihracat çok daha fazla arttı. Bu da birim değerinin yükselmesi sonucunu beraberinde getirdi.” dedi.
Ayakkabıda ihracat artarken ithalatta ise düşüş devam ediyor. 2018’de 622 milyon dolar olan ithalat, 2019’da 493, 2020’de de 453 milyon dolara geriledi.
