Meslek Kuruluşları ve STK’lar

Dış Ticarete Hizmet Veren Önemli Meslek Kuruluşları

“Bankacılar” ve özellikle yurt dışı işlemler departmanlarında görevli bankacılar, ICC UCP 600, ICC BPO, hedge işlemleri ve daha birçokları gibi son derece karmaşık bir mesleki jargon içinde ihracatçılarımıza ve ithalatçılarımıza, yaşamsal önemi olan bilgi ve destek vererek dış ticaretimizin çağdaş normlara uygun, rasyonel bir yapıda sürdürülmesinin gayreti içindedirler.

“Denizyolu Taşımacılık Şirketleri”, 2014 rakamlarıyla 19 trilyon dolar olan dünya ticaretinin can damarlarıdır. Zira, bu rakamın % 80’lik bölümü (yaklaşık 15 trilyonluk mal) deniz yoluyla taşınmaktadır. Deniz taşımacılığının Türkiye’nin dış ticaretindeki payı ise % 60’lar civarındadır. Ayrıca, Deniz Ticareti Hukuku’nun ve buna bağlı olarak işlemlerin, kara, hava ve demiryolu taşımacılığına göre çok daha komplike bir yapısı vardır. İşte bu karmaşık yapı içinde “Denizyolu Taşımacılık Şirketleri” ve onların çalışanları dış ticaretin en önemli figürleri arasında yer almaktadırlar.

“Gemi Kaptanları”, dış ticaretin “bilge” ve son derece donanımlı kişiliklerdir. Türk Ticaret Kanunu’nda 163 defa “Kaptan” sözcüğü geçmesi ve 1088 ila 1118. maddelerinde “Kaptan ile İlgili Düzenlemeler”in yer alması, boşuna değildir. Ayrıca, bazı kaptanların deniz ticareti ile ilgili yazdıkları kitaplar ve sözlükler de dış ticaretçiler için çok değerli kaynaklar niteliğindedir.

“Gümrük Memurları”, ihracatın ve ithalatın namusunu koruyan ve kollayan kişiler olarak değerlendirilmelidir. “Eşyanın gümrük çizgisini içeriye veya dışarıya doğru geçişi” bağlamında, işini bihakkın yapan tüm gümrük görevlileri dış ticaretin önemli neferleridir. Artık büyük kısmı elektronik ortamda yapılıyor da olsa, gümrüklerde gerçekleştirilen milyonlarca işlemin mevzuata uygunluğu ülke kazanımları açısından son derece önemlidir.

“Gümrük Müşavirleri”, muhtemelen ihracatçılarımız ve ithalatçılarımız açısından kapısı ilk çalınacak bilgi kaynaklarındandır. Ülkemiz dış ticaret hacmi içinde sayısı milyonlara varan belge-form-çizelge ve benzeri kağıtların doğru olarak doldurularak gümrük giriş ve çıkış işlemlerinin aksamadan yürütülmesi için, güçlü bir kurumsal ve bilgiye dayanan altyapı ile işlemlerin “selameti” için gayret sarf etmektedirler.

“İhracatçı Birlikleri”: 1937 yılında ilk olarak Kars’ta, iştigal konusu “canlı hayvan” olarak kurulan İhracatçı Birliklerinin, ihracat serüvenimizde ve bugüne gelmemizde ciltler dolusu öyküsünü saygıyla anıyoruz.

“Lojistik Firmaları”, ülkemiz dış ticaretindeki “dönüşüm yıllarında” (1983-2000 arasına tarihlendirebiliriz) ön planda olmuşlardır. Önceleri “Uluslararası Karayolu Nakliye Firmaları” mesleki tanımı altında faaliyet yürüten bu firmalarımız, başta yaş meyve-sebze gelmek üzere, nakliyesi riskli olan-olmayan ürünlerin taşımacılığında, sonraları da bu hizmeti, deyim yerindeyse “topyekûn taşıma hizmeti” bağlamında “Lojistik Firmaları” olarak, deniz, hava ve demiryolu nakliyesini de kapsayacak şekilde hizmet sunmaya başlamışlardır. Lojistik firmalarımız gün geçtikçe global ölçekte de konumlarını güçlendirmektedirler.

“Re-eksport Yapanlar”, Transit Ticaret kadar olmasa da, uygulaması zor operasyonel işlemlerdendir. Ülkemizde 1980’lerin ortasına kadar mevzuat engeli nedeniyle (re-eksporta konu olan üründe “ayniyet” şartı aranmaktaydı) yapılamayan re-eksport ticareti (mevzuatımızda “ithal edilmiş malın ihracatı” olarak geçmektedir) bugün hiçbir engel olmaksızın gerçekleştirilebilmektedir. Re-eksport yapan girişimcilerimizin de, başarılı iş adamları arasında anılmaları gerektiğinde şüphemiz yoktur.

“Tarım Ürünü Üreticileri ve İhracatçıları”: Çileli bir üretim ve ihracat süreci olan tarım ürünleri ile ilgilenen tüm kesimler, ülkemizin geleneksel ürün kompozisyonunun bir ölçüde de olsa ayakta tutulması mücadelelerini sürdürmeye gayret etmektedirler. Tarım ürünleri, üretim ve ihracat süreci açısından, en riskli mal grubu konumundadır. Bu alandaki üreticilerimize ve ihracatçılarımıza değer verilmeli saygı gösterilmelidir.

“TIR Şoförleri” de, hiç şüphesiz ki, ithalat-ihracat zinciri içindeki önemli halkalardandır. Yılda bir milyonu aşkın yurtdışı sefer yapan tüm TIR şoförleri, adeta, meşhur “Garcia’ya Mektup” anlatısındaki er Rowan gibi, geçiş noktalarında yaşadıkları macera dolu sıkıntılara rağmen, görevlerini bihakkın yapmaktadırlar.

“Ticaret Müşavirleri”: Geçmişi 1930’lara, hatta 1920’lere dayanan, bugünkü adıyla Ekonomi Bakanlığı olan teşkilatın yurt dışı örgütlenmesi kapsamında, Büyükelçiliklerimiz veya Başkonsolosluklarımız nezdinde görev yapan Ticaret Müşavirlerimiz özverili gayretler içinde, ihracatımızın geliştirilmesi için çaba harcamaktadırlar. Eski ve yeni tüm Ticaret Müşavirlerimiz, özel sektörümüz için önemli hizmetler üretmişlerdir, üretmeye de devam etmektedirler.

“Transit Ticaret Yapanlar”, içinde bulunduğumuz yüzyılda önemini daha da arttırarak sürdürmektedir. Bu ticaretin iki “üstadı” olan Hong Kong ve Singapur (giderek Dubai de bu ikiliye katılmaktadır). Ülkemiz bu bağlamda düşük profilli bir görüntü vermektedir. Dış ticarette çok önemli ve zor bir operasyon olan “transit ticaret” yapan yerli yabancı tüm girişimcilere saygı duyulması gerektiğini düşünmekteyiz.

“Yaşar Ailesi”, ülkemizin en önemli ihracat merkezlerinden biri olan İzmir’in ve Türkiye’nin ekonomisine döviz geliri, yatırım, üretim ve istihdam boyutunda büyük katkıları olmuştur. Dış Ticaret Sermaye Şirketleri vasıtasıyla birçok küçük ve orta boy işletmenin de ihracat yapmasına vesile olmaktadırlar.