Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, yeni tip koronavirüs (COVID-19) salgınına karşı dış ticarette başlatılan “temassız ticaret” formülünü başarıyla sürdürdüklerini belirterek, bu uygulamanın devreye girdiği mart ayından bu yana gümrüklerden geçiş yapan ticari araç ve vagon sayılarının arttığını bildirdi.

Pekcan, Çin’de ortaya çıkan ve tüm dünyayı etkisi altına alan COVID-19 salgını Türkiye’ye gelmeden önce Ticaret Bakanlığı olarak Sağlık ve İçişleri bakanlıkları ile koordinasyon halinde gümrük kapılarında önleyici tedbirler aldıklarını söyledi.

Bu kapsamda öncelikle İran ve Irak sınır kapılarının yolcu giriş çıkışlarına kapatıldığını anımsatan Pekcan, “Dünyayı etkisine alan COVID-19 pandemisinin ticaretimiz üzerinde etkisini en aza indirmek ve dış ticareti mümkün olduğu kadar etkin ve yüksek kapasiteyle sürdürmek için hayata geçirdiğimiz ‘temassız ticaret’ uygulamalarımızı başarıyla sürdürüyoruz.” dedi.

Türkiye’nin dış ticaretinin kontrollü şekilde devamının sağlanabilmesini temin için yürüttükleri bu uygulama çerçevesinde Irak’a açılan Habur Gümrük Kapısı’nda tampon bölgede temassız şekilde “konteyner, dorse ve şoför” değişimi yapıldığını ifade eden Pekcan, işlemler gerçekleştirilirken her türlü sağlık ve dezenfeksiyon tedbirlerinin de sıkı şekilde alındığını dile getirdi.

Pekcan, temassız ticaret konusundaki çalışmaların başarıyla gerçekleştirilmesine katkılarından dolayı Uluslararası Nakliyeciler Derneği ve Güneydoğu Anadolu İhracatçı Birliklerine, tüm gümrük personeline ve nakliyecilere teşekkür ederek, “Tampon bölgede bizim şoförümüz aracı bırakıyor, karşı taraftan şoför gelip alıyor. Dönen araçlar da tamamen dezenfekte edilerek, sahamızda bekleyen Türk sürücüler tarafından girişi yapılıyor.” diye konuştu.

Bu kapsamda temassız ticarete geçilen mart ayından bu yana Habur Gümrük Kapısı’ndan toplam 55 bin 208 tırın giriş, 50 bin 386 tırın ise çıkış yaptığı bilgisini veren Pekcan, şöyle konuştu:

“COVID-19 pandemisinden önce, Irak’a açılan Habur Sınır Kapımızdan şubat ayında günlük ortalama TIR çıkış sayısı 1613 düzeyindeydi. Salgının etkisini artırmasıyla sınır kapısının kapanmasının akabinde ilk hafta geçiş sayısı 311’e geriledi. 9-31 Mart döneminde günlük ortalama çıkış sayısı 779’a, 1-24 Nisan döneminde ise 1249’a yükseldi. Ayrıca 18 Nisan’da Habur’da en yüksek günlük 1576 çıkış sayısına da ulaşıldı. Bu gümrük kapımızdan çıkış yapan ticari araç sayısı 24 Nisan’da 1449 oldu. Bu sayı ile pandemi öncesi dönemdeki günlük rakamlara oldukça yaklaştık.”

Pekcan, Kapıkule Gümrük Kapısı’ndan da marttan bu yana çıkış yapan TIR sayısının toplam 43 bin 213 olduğunu aktardı.

“Dış ticarette demir yollarının önemi daha da arttı”

Bu süreçte Türkiye’nin geleneksel ticaret ortakları niteliğindeki sınır komşularıyla ticarette demir yollarına ağırlık verilmesi gerektiğini vurgulayan Pekcan, İran’a açılan Kapıköy Demir Yolu Gümrük Kapısı’nda, mal alışverişinin insan teması olmaksızın vagonlarla gerçekleştirildiğini söyledi.

Pekcan, burada işlemlerin, vagonların Türkiye tarafından lokomotiflerle itilip, İran tarafından yine lokomotiflerle çekilerek gerçekleştirildiğini, gelen boş vagonların da dezenfekte edildiğini belirterek, şu değerlendirmede bulundu:

“Kapının kapanmasından önce günlük yaklaşık 261 tır İran varışlı olarak çıkış yapmaktaydı. Pandemiye ilişkin önlemler kapsamında kara hudut kapılarımızı kapatmamız ve İran’a ihracatımızda tampon bölge bulunmaması nedeniyle Kapıköy Demir Yolu Gümrük Kapımız alternatif olarak öne çıkmıştır. Bu hatta ocak-şubat döneminde aylık ortalama 289 vagonla taşımacılık yapılıyordu. Temassız ticaret kapsamında mart ayında ise Kapıköy’den 781 vagon çıkış yaparken, bu sayı 24 Nisan itibarıyla 2 katına çıkarak 1633 vagona ulaştı. Taşınan yük miktarı da bu dönemde 27 bin 384 tondan 41 bin 913 tona yükseldi. Vagonla işlem hacmimizdeki artış memnuniyet verici.”

Bakü-Tiflis-Kars hattını da daha yoğun kullanmak için çalıştıklarını vurgulayan Pekcan, ocakta toplam 121 vagon, 4 bin 219 ton olan eşya taşıma değerinin, 1-24 Nisan tarihlerinde 344 vagonla 10 bin 194 ton olarak gerçekleştiğini bildirdi.

Azerbaycanlı ve Gürcü muhataplarla da yoğun şekilde video konferans ve telefon görüşmeleri yaptıklarına işaret eden Pekcan, “Mevcut süreç tüm ülkeleri alternatif şekillerde ticaretin devamı için çalışmaya itiyor. Tedarik zincirlerinin devamı, günlük ihtiyaçların sürekli ve etkin karşılanması için mümkün olan her türlü çalışmayı muhataplarımızla beraber koordineli bir şekilde gerçekleştirmeye uğraşıyoruz.” ifadelerini kullandı.

Halkalı-Kapıkule-Avrupa hattındaki tren frekanslarının sayısını artırmak için de çalışmaların devam ettiğini anlatan Pekcan, Kapıkule Garı’ndan vagonlarla yapılan sevkıyatın sayısının da 35 bin 800’den 50 bine çıkarılmasını hedeflediklerini dile getirdi. Bakan Pekcan, demir yoluyla dorse taşımacılığı kapsamında Çerkezköy-Plovdiv tren sefer sayısını da 26 Mart itibarıyla ikiye çıkardıkları bilgisini verdi.

“Limanlarda mürettebatın kara ile temasına izin verilmiyor”

Türkiye’nin en önemli ticari partneri olan Avrupa’ya açılan deniz kapıları limanlarda da her türlü önlemi aldıklarına dikkati çeken Pekcan, İtalya ve Fransa başta olmak üzere, bazı ülkelere Tuzla, Çeşme, Ambarlı, Mersin ve Yalova limanlarından Ro-Ro gemisi kullanarak deniz yolu ile tır ve dorse sevkini de güvenli ve temassız şekilde sürdürdüklerini anlattı.

Pekcan, 2019 yılında Türkiye’den Avrupa ülkelerine Ro-Ro hatları vasıtasıyla 222 bin 951 araç taşındığını ve bu taşımaların 165 bin 74’ünün (yüzde 74’ü) Trieste Limanı’na gerçekleştirildiğini kaydetti.

Bu işlemlerde, gerekli sağlık kontrolleri ve dezenfeksiyonu harfiyen uyguladıklarını vurgulayan Pekcan, taşımacılıkta görevli mürettebatın ya da personelin kesinlikle kara ile temasına izin verilmediğini söyledi.

Köstence Ro-Ro hattında da ilk geminin 2 Nisan’da deneme seferini gerçekleştirdiğini belirten Pekcan, 15 Nisan’dan itibaren haftada bir olmak üzere düzenli seferlere başlandığını, yakın zamanda haftada 4 sefere çıkılmasına yönelik çalışmaların yapıldığını sözlerine ekledi.