‘2021 Türkiye E-Ticaret Ekosistemi Raporu’nun sonuçları açıklandı. iyzico, Dogma Alares ve Elektronik Ticaret İşletmecileri Derneği (ETİD) tarafından hazırlanan rapora göre, e-ticaret işlem sayısı 2020’ye göre yüzde 46 artışla 3,4 milyar adede, işlem hacmi ise yüzde 69 artışla 381,5 milyar TL’ye ulaştı. 2019’da 138 TL olarak hesaplanan ortalama sepet büyüklüğü de 2021’de 146 TL’ye ulaştı.
E-ticaret alışverişleri kapsamında tüketiciler 2021 yılında her alışverişte ortalama 170 TL harcadı.
Rapora göre, 2021’de GSYİH’nin yüzde 4,5’i, toplam perakende sektörünün ise yüzde 17,6’sı perakende e-ticaret satışlarından oluştu.
Türkiye’de 2021 yılında en fazla sayıda online alışveriş ise, 22 Kasım Pazartesi günü yapıldı. Gün bazında da en yüksek satış hacmi Black Friday günü, yani 26 Kasım Cuma elde edildi. Black Friday günü aynı yılın ortalama bir günüyle kıyaslandığında 3 kat satış hacmi ve 1,8 kat işlem hacmi gerçekleşti.
Kredi kartıyla 1,6 trilyon harcandı
2021 yılının en çok tercih edilen ödeme yöntemi olan kredi kartıyla 8,2 milyar işlem ve 1,6 trilyon TL tutarında alışveriş yapıldı. 2017 yılında alışverişlerin yüzde 82’si kredi kartıyla yapılırken bu oran 2021’de yüzde 56’ya gerildi. Rapora göre bu gerileme, banka kartları, ön ödemeli kartlar ile dijital cüzdanların daha sık kullanılmasından kaynakladı.
Satıcıların yüzde 75’i 5 büyük ilde
2017’den beri en fazla e-ticaret satıcısına ev sahipliği yapan iller sırasıyla İstanbul, Ankara ve İzmir oldu. Bunları Bursa ve Antalya takip etti. Bu 5 il, e-ticaret satıcılarının yüzde 75’inden fazlasını barındırıyor. 2017’den bu yana e- ticaret satıcılarının en yoğun olarak bulunduğu moda ve aksesuar sektörü olurken, ikinci sırada mobilya, züccaciye, tuhafiye sektörü, üçüncü sıradaysa yiyecek ve içecek sektörü yer aldı.
Büyük ölçekli satıcılar pazarın yüzde 79’una sahip
Raporu değerlendiren iyzico COO’su Orkun Saitoğlu, “Verileri incelediğimizde mikro işletmeler sayıca pazarı domine etseler bile, satış hacminde aynı etkiyi yaratamadıklarını görmekteyiz. Pazarın sadece yüzde 1’ine denk gelen büyük ölçekli satıcılar, toplam pazar payının yüzde 79’una sahip. Bu veriler daha demokratik bir ekosistemin gerekliliğine dikkat çekiyor.” dedi.
Dogma Alares Kurucu Ortağı Erdal Güner de, e-ticaretin alışılageldik alışveriş yöntemlerini dönüştürmesinin yanı sıra kendi içinde de dönüşmeye devam ettiğine dikkat çekti.
Bu konuda öne çıkan en çarpıcı gelişmelerden birinin merkeziyetsiz e-ticaretin olduğunu söyleyen Güner, “Merkeziyetsizleşmeyle birlikte e-ticaret ekosistemi daha adil bir yapıya doğru evriliyor. Yatay karar mekanizması sayesinde e-ticaret hiç olmadığı kadar demokratik bir hale gelme potansiyeline kavuşuyor. Öte yandan merkeziyetsiz e-ticaret, takip edilemeyen işlemlerle birlikte güvenlik, kayıt dışı ekonomi ve e-ticaret hukuku gibi birçok konuyu düşünmeyi gerektiriyor. Henüz gündelik e-ticarete tam entegre olmasa da blok zincir teknolojisi, e-ticaretin geleceği açısından yüksek derecede belirleyici bir unsur olarak değerlendirilmeli.” şeklinde konuştu.
“Sadece online platformlardan satış yapanların sayısı artıyor”
Pandemi ile beraber tüketiciler kadar işletmelerde de e-ticarete olan ilgisinin arttığını belirten ETİD Yönetim Kurulu Başkanı Emre Ekmekçi ise, pandemide e-ticaret yapan işletme sayısının 5 kattan fazla arttığına dikkat çekti.
Ürünlerini sadece online kanallardan satan girişimcilerin sayısının gittikçe arttığını söyleyen Ekmekçi, “Büyük perakendeciler e-ticareti artık yan bir iş değil, ana iş kolu olarak görmeye başladı. Süpermarket, taze gıda ve yemek sektörleri tamamen bir dönüşüm sürecinin içine girdiler.” değerlendirmesini yaptı.
