Pandemi nedeniyle haftasonu sokağa çıkma yasaklarının başlaması, otomotivde showroom trafiğini durma noktasına getirdi. BDDK’nın kredilerde vade sınırlamasına gitmesinin de tüketiciyi olumsuz etkileyeceği dile getiriliyor. Satışlardaki düşüş fiyatları aşağı çekmeye devam ediyor. İkinci elde fiyat düşüşü yüzde 17’ye kadar çıktı. Sıfır araçta ise bayiler sektör temsilcilerinin deyimi ile ‘anormal’ indirimler yapıyor.
BDDK, geçen hafta kredi vade sınırları ve kredi kartı taksit sınırlarında yeni düzenleme yaptı. Taşıt kredilerinde de vade sınırlarında değişikliğe gidildi. Buna göre nihai fatura değeri 300 bin liranın üzerinde olan taşıt alımı amacıyla kullandırılan kredilerde vade sınırı 48 aydan 36 aya indirildi. Nihai fatura değeri 750 bin liranın üzerinde olan taşıt alımı amacı ile kullandırılan kredilerde vade sınırı 48 aydan 24 aya çekilirken, taşıt teminatlı kredilerde vade sınırı 48 aydan 36 aya düşürüldü. Otomotivciler bu gelişmenin, aralık ayında kötü giden satışları daha da aşağı çekeceğini öngörüyor.
Bilindiği gibi, aralık otomotivde en çok satış yapılan ay olarak biliniyor. Bu dönemde otomotivciler stokları bitirmek için cazip kampanyalar yapıyor, ayrıca filo kiralamacılar da araçlarının çoğunu bu ayda yeniliyor. Ancak bu aralıkta beklentilerin aksine satışlar diğer aylardan da kötü gidiyor. Aralık ayı otomobil ve hafif ticari araç satışlarının yaklaşık 80 bin adet olması bekleniyor. Geçmiş yıllara bakıldığında pazar aralık ayı özelinde 2015’te 156 bin 2016’da 141 bin, 2017’de 136 bin, 2018’de 77 bin, 2019 yılında 90 bin adet olarak gerçekleşmişti. Bu yıl kasım ve aralık ayındaki rekor satışların etkisi ile yılsonunda pazarın 800’binin üzerine çıkabileceği öngörülüyordu. Hatta Toyota gibi bazı markaların temsilcileri stok sorunu yaşanmadığı takdirde yılsonu satışlarının 900 binlere kadar çıkabileceğini ifade ediyordu. Şimdi ise yılın 750 bin adetle kapanacağı tahmin ediliyor. 2019 yılında otomobil ve hafif ticari araç pazarı 479 bin adet olarak gerçekleşmişti. Otomotiv sektörünün önde gelen temsilcileri, pazarda yaşanan son gelişmeleri ve satışlardaki durgunluğun nedenlerini DÜNYA’ya değerlendirdi.
Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) Başkanı Ali Bilaloğlu: “Normal şartlarda kasım ve aralık ayı otomobil satışlarının en yüksek aylar olur. Bu yıl ise satışlarda aynı ivmeyi göremiyoruz. Eylül ve ekimde tarihi rekorlar kırıldıktan sonra senenin son iki ayı sanki biraz dengeleme dönemi oldu. Yılsonu hedefinde bir revize ihtiyacı görmüyorum. Otomobil ve hafif ticaride 750 bin civarı toplam pazar öngörüyoruz” dedi.
Kampanyalar sınırlı etki yaptı
Honda Türkiye Genel Müdür Yardımcısı Bülent Kılıçer, aralık ayının ilk iki haftasında yaşanan büyük durgunluğun ardından kampanyaların satışlara pozitif yansıdığını ancak geçmiş yıllardaki kadar etkili olmadığını söyledi. İkinci el satışlarında ise durgunluğun devam ettiğini dile getiren Kılıçer, “Sıfır araç pazarında yaşanan stok sorunu nedeniyle ikinci el çok şişmişti. Şimdi sıfır araçlarda hem stokların olması hem de fiyatların belli bir noktaya gelip orada durağ anlaşması ikinci 50’de tabii geri götürdü” dedi.
Sokağa çıkma yasağı etkiledi
Otomotiv Yetkili Satıcıları Derneği (OYDER) Yönetim Kurulu Başkanı Murat Şahsuvaroğlu, sokağa çıkma yasaklarının da etkisiyle otomobil satışlarında özellikle son 10 günde bir durgunluk yaşandığını dile getirdi. Otomobil satın almayı düşünenler için aralık ayının son fırsat olduğunu söyleyen Şahsuvaroğlu, “Döviz kurundaki yukarı yönlü hareket gelecek yıl fiyatlara yansıyacak. Yılın son günlerinde satışlarda hareketlilik bekliyoruz. Bütün sıfır faizli kampanyalar devreye girmiş oluyor” dedi.
“İkinci elde bıçak kemiğe dayandı”
Otomerkezi.net CEO’su Muhammed Ali Karakaş, geçtiğimiz son 1 aylık dönemde ikinci el araç pazarı, sokağa çıkma kısıtlamaları ve yüzde 2’ye yaklaşan faiz oranları sebebiyle belirli haftalarda yüzde 95’a varan düşüşler yaşadığını belirterek, BDDK tarafından alınan yeni kararın, ikinci el araç pazarındaki olumsuz havayı artıracağını öngördüklerini söyledi. Karakaş, “İçinde bulunduğumuz pandemi döneminde, otomotiv sektörü özelinde şimdiye kadar destek ve teşvik verilmediği için tüm sektör paydaşları zor bir dönemden geçiyor” dedi.
Bayide ‘anormal’ indirimler var
Cardata Türkiye Genel Müdürü Hüsamettin Yalçın, aralık ayının ilk günlerinde ikinci el araçlarda yüzde 12’ye varan fiyat düşüşlerini hatırlatarak, satışlardaki durgunluğun bu oranı artırdığını söyledi. Yalçın, “İkinci elde fiyatlar düşmeye devam ediyor. Son bir haftada fiyatlarda ortalama yüzde 5 düşüş daha yaşandı. Çünkü satış çok azaldı. Esnaf/satıcı fiyatları gevşetiyor. Diğer yandan sıfır araç satışları da kötü gittiği için ikinci elde arz azaldı. Bu da fiyatları aşağı çekiyor” diye konuştu. Yalçın, sıfır araçlarda da fiyatın düştüğüne dikkat çekerek, “Distribütörün yayınladığı fiyatlar değişmese de bayiler son günlerde anormal indirimler yapıyor” dedi. Diğer yandan, BDDK’nın yeni düzenlemesinin otomobil satışlarına olumsuz yansıyacağını dile getiren Yalçın, “Taksit sayısının düşmesi tüketici satın alma kararını negatif etkiler” dedi.
Showroom’lara HES kodlu izin talebi
Kapama ve sokağa çıkma kısıtlamalarının sektörü durma noktasına getirdiğini dile getiren Otomerkezi.net CEO’su Muhammed Ali Karakaş, hem sıfır hem de ikinci el araç alım satımı yapılan showroomlar’da, hafta sonları HES koduyla kontrollü ve tedbirli bir şekilde müşteri kabulüne imkan sağlanması gerektiğini söyledi. Karakaş, “İkinci el ve sıfır kilometre araç alım satımı yapan sektör temsilcileriyle yaptığımız görüşmelerde, ödeme problemleri yaşadıklarını dile getirdiler. Aynı şekilde aylardır yetki belgesi olmadan ve asıl işleri ikinci el oto alım satımı olmayan, manipülasyona sebep olanların da ellerindeki araçlarda çok ciddi fiyat indirimleri yaptığı fakat satış yapamadıklarını izliyoruz. Özellikle hafta sonu yapılan sokağa çıkma kısıtlamaları otomotiv sektörünü durma noktasına getirdi. Hem sıfır hem de ikinci el araç sektörü için hafta sonları çok değerli” şeklinde konuştu.
Filo satışları hareketlendi ama…
Aralık ayı otomobil pazarında en fazla hareketlilik filo satışlarında yaşanıyor. Bilindiği üzere, filo kiralama şirketleri her yıl aralık ayında bir yandan yeni kontratlar imzalarken araç yenileme yatırımlarını da hızlandırıyor. Bu yıl da benzer bir durum yaşanıyor. Ancak sektör temsilcileri, önceki yılların altında araç alımı yapıldığını söylüyor. Sektörün önde gelen şirketlerinden LeasePlan’ın Türkiye Genel Müdürü Türkay Oktay, “Aralık ayı filo kiralamada daha hareketli. Biz de tüm markalardan araç alıyoruz” dedi. Ancak aralık ayındaki yatırımlar kiralama tarafında araç parkında sınırlı etki yapacak. Oktay, sektör olarak yılsonunda yüzde 12-14 arasında bir daralma öngördüklerini söyledi. 2019 yılı sonuna sektörün araç parkı 279 bin adetti.
