Yener KARADENİZ
Türkiye’de son aylarda rekor düzeye yükselen enflasyon oranları, aralık ayında açıklanan asgari ücret zammının 3 ay içinde erimesine yol açtı. Önümüzdeki aylarda da enflasyon oranlarındaki artışın devam edeceğinden hareketle yola çıkan Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) bünyesinde bulunan 454 markanın 58 bin mağazasında istihdam edilen 410 bin çalışanı enflasyonun olumsuz hareketinden korumak için harekete geçti. Geçtiğimiz günlerde gerçekleştirilen yönetim kurulunda alınan karar ile ilgili konuşan BMD Başkanı Sinan Öncel, “Dünya ve Türkiye’de gıda fiyatlarındaki olağanüstü artış, şirketlerin çalışanlarına bu konuda destek olmalarını zorunlu kılıyor. Bizim de bünyemizde 410 bini aşkın çalışan bulunuyor. Onlara karşı sorumluluğumuz var. Çalışanlarımızı özellikle gıda fiyatlarındaki aşırı artıştan biraz olsun korumak istiyoruz. Bunun için birinci talebimiz günlük yemek ücreti vergi istisna tutarının en az 60 TL’ye çıkarılması” dedi. Son açıklanan verilere göre mart ayında enflasyon oranı yüzde 60,14’e çıkarken, gıda enflasyonu ise yüzde 70,33 olarak gerçekleşti.
“Aylık yemek kartı ücreti 1.320 TL olmalı”
Bilindiği üzere vergiden muaf tutulacak günlük yemek ücreti her yıl devlet tarafından güncellenerek belirleniyor. Bu ücret 2021 yılında 27 TL iken, 2022 yılı için aralık ayında yapılan düzenleme ile 36,72 TL’ye çıkarıldı. Şirketler de açıklanan yeni tutar doğrultusunda çalışanların kart bakiyelerinde düzenlemeler yaptı. Ancak yüksek gıda enflasyonu ve restoran menülerine yapılan zamlar nedeniyle standart öğle yemeği bedeli 50 TL seviyesini çoktan aştı. Dolayısıyla yemek bedeli vergi istisnasına göre artırılan yemek kartı bakiyeleri, çalışanın bir aylık öğle yemeği ihtiyacını karşılamada yetersiz kaldı. Belirlenen limitin üstünde yükleme ise yüzde 40’a yakın vergiye tabi oluyor. Sinan Öncel, bu limitin artırılmasının şirketleri daha fazla teşvik edeceğini belirtti. Özel sektörde çalışanlara yemek kartı verildiği gibi söz konusu hizmeti kendi bünyesinde bulunan yemekhanesinden karşılayan işletmeler de yer alıyor. Türkiye’de halihazırda 5 milyona yakın yemek kartı kullanıcısı bulunuyor. Söz konusu vergi istisna limitinin 60 TL’ye çıkarılması, 22 gün çalışmaya göre aylık yemek kartı ücretinin 807 TL’den bin 320 TL’ye çıkması anlamına geliyor.
“Vergi istisnası firmaları destek kararında rahatlatır”
Sinan Öncel’in çalışan desteğine yönelik bir başka talebi ise ayni yardımlarda uygulanan vergiler ile ilgili. Özellikle çalışanlara yılda 2 ya da 3 dönem gıda desteği verilmesi için söz konusu desteğin vergiden muaf tutulması gerektiğini aktaran Öncel, “Firmalar çalışanlarına örneğin biner TL’lik gıda paketi vereceğinde bunun vergisini ödemek zorunda kalıyor. Vergi dilimine göre değişmekle birlikte bu oran yüzde 45-50’yi buluyor. Böyle bir vergi istisnası konması firmaların bu konuda daha rahat karar alabilmelerini sağlayacaktır. Firmaları teşvik edecektir. Bunu BMD adına talep ediyoruz ama kanun çıkarsa 18 milyon özel sektör çalışanına önemli bir destek sağlanmış olur. Zaten firmalar yapılan yardımları vergi matrahından düşüyorlar, giderleştiriyorlar ama çalışanın üzerine gelen vergi yükünü yine firma karşılamak durumunda kalıyor. Burada vergi istisnası gelmesi durumunda bu işin maliyeti firmaya çok daha düşük olacaktır ve o avantaj da yine çalışana destek olarak yansıyacaktır” açıklamasında bulundu.
Öneri Maliye Bakanlığı’na iletildi
Öncel’in verdiği bilgilere göre bir şirket bir çalışanına verdiği bin TL’lik gıda desteğinin firmaya maliyeti vergi dilimine göre değişmekle birlikte bin 400- bin 500 TL’leri bulabiliyor. Öncel, hem günlük yemek ücreti limiti hem de ayni yardımlarda vergi istisnası getirilmesinin yüksek enflasyonist dönemlerde çalışanların özellikle gıda konusunda biraz olsun nefes almalarına yardım edeceğini, yine şirketlerin de bu konuda daha rahat karar alabileceğine dikkat çekti. Bu konuyu Maliye Bakanlığına da ilettiklerini anlatan Öncel, “Yönetim kurulumuzda konuştuk, herkes destek verdi. Böyle bir karar alınması durumunda sadece BMD üyesi markalarda çalışanlar değil, özel sektörde istihdam edilen 18 milyonu aşkın çalışan için önemli bir destek sağlanacaktır” ifadelerini kullandı.
