Mehmet Hanifi GÜLEL
Ekonomide yaşanan dalgalanmalar nedeniyle perakende sektöründe tüketicilerin alışkanlıklarını da değiştirdi. Tüketicilerin alım gücü düşmesiyle özellikle süt ürünleri sektöründe markalı ürün grubundan indirim marketler için üretilen özel markalı (private label) ucuz ürünlere kaymaya başladı. Süt ürünlerinde satışların diğer gıda ürünler gibi olmadığını ve ürün gruplarında kaymaların yaşandığını kaydeden Ambalajlı Süt ve Süt Ürünleri Sanayicileri Derneği (ASÜD) Denetleme Kurulu Üyesi Hakan Kazancıgil, “Tüketiciler peynir gruplarında ucuz ürünlere doğru kaydı. Büyük süper marketlerde satılan yüksek fiyatlı ürünlerden, hard discount marketlerin sattığı ucuz ürünlere yönelme var. Süper marketlerde Trakya eski kaşar ve koyun peyniri gibi bazı ürünlerde yüzde 40’a varan düşüşler yaşanıyor. Fakat süper marketlerin ucuz ürünlere talep artığı için satışlarda kiloya bakıldığında düşüş çok yok. Süper marketlerden pahalı ürün tüketen tüketiciler de artık ucuz ürün talep etmeye başladı” dedi.
Lor peynir 3 liradan 18 liraya çıktı
Tüketicilerin süt ürünleri grubunda en çok lor peyniri talep ettiğini ifade eden Kazancıgil, pahalı ürün alamayan tüketicilerin ucuz ürün almaya başladığını ve en çok talebin lor peynire geldiğini aktardı. Süt ürünlerinde en çok kaymanın ucuz ürün olan lor peynire talep 6 kat arttığını dile getiren Kazancıgil, “Yıllardır toptan olarak 3 liraya sattığımız yağsız lor peynirin kilosu 18 liraya yükseldi ve toptan satışlarda şu an yok satıyor. Süt ürünlerine gelen zamlardan sonra tüketiciler de daha ucuz olan lor peynire yöneldi. 2021 yılında 17 kiloluk yağsız lor peynirin tenekesi ortalama 80,75 liradan satılırken, 2022 Ocak- Mart aylarında 204 liradan satılıyordu. Nisan ayı itibaren ise 17 kiloluk yağsız lor peynirin kilosu 272 liraya yükseldi. Bunun nedeni de diğeri süt ürünlerini alamayan tüketiciler lor peynire yöneldiler. Artık marketlerde ürünlerin gramajında da 500 gramdan 400 grama olarak küçülmeye başladı” diye konuştu.
Lor peynire talep katlandı
Geçen yıl ekim ayında süte zam gelemden önce yağsız lor peynirin toptan satış fiyatı 3 lira olduğunu söyleyen Kazancıgil, ekim ayından itibaren lor peynire gelen yüksek talepten sonra her hafta zam gelemeye başladığını aktardı. Bunun bir diğer etki ise enerji maliyetlerinde fiyatlarda önemli bir etki yarattığını anlatan Kazancıgil, “Bu maliyetlerden dolayı üreticilerin elindeki lor değerlenmeye başlandı. Lor peynir ekim ayında perakende fiyatlarında 6 liradan satılıyordu. Süt ürününde bu düzeyde zam gören ürün yok” şeklinde konuştu.
Kaşar ürünlerin satışında yüzde 35 düşüş var
Genel kaşar ürünlerin satışında yüzde 35 civarında düşüş yaşandığını dile getiren ASÜD Denetleme Kurulu Üyesi Hakan Kazancıgil, klasik peynirin satışlarında ise yüzde 50’e yakın kayıp olduğunu ifade etti. Kazancıgil, şu an en ucuz ürünlerin hard discount marketlerde bulunduğunu belirtti. Girdi maliyeti olarak koli ambalajlarına gelen zamlardan sonra klasik peynirin bir paketine 1 lira ambalaj maliyeti biniyor. 12 adetlik koli 15 liraya mal oluyor. Geçen yıl bu dönemde koli fiyatı 5,5-6 lira civarındaydı, bugün ise 11,5 lira olarak yer alıyor. Eskiden 25 kuruşa sattığımız labne kasesi 1 liraya yükseldi. Eskiden bu maliyetleri koli için yapılmazdık ve ürünün fiyatına katılmazdık. Şu an 1 liradan fazla ürüne biniyor” şeklinde konuştu.
