Vergi afları sık sık ekonomide gündeme gelen konulardan biridir. Hükümet, bir takım kayıtsız varlıkları ekonomiye kazandırmak için önlemler almaya devam ediyor ve kararlılıkla, kaynak aktarımına önem veriyor ve doğru yaptığı bir gerçektir. Bu kapsamda önlemlerin en sonuncusu ise yeni varlık barışı uygulamasıdır.

Varlık barışı, son yıllardır uygulanan bir sistem olup son 14 yılda sekizincisi yasalaşmıştır.7256 sayılı kanunun 21. Maddesi ile gelir vergisi kanununa ilave edilmiştir. Hatırlayacağınız üzere yedinci varlık barışı 30/6/2022 tarihinde sona ermişti. En son varlık barışı ise 5 Temmuz 2022 tarihinden itibaren geçerlilik kazandı.

Varlık barışı, yurt dışındaki varlıkların ülkemize getirilerek ekonomiye kazandırılması, yurt içinde bulunan kayıt dışı varlıkların da vergi dairelerine bildirilerek kayıt altına alınması suretiyle kayıt altına alınarak mükelleflerin soruşturma veya incelemeye tabi tutulmaması esasına dayanır.

Bu bağlamda, gerçek veya tüzel kişilere ait yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet veya diğer sermaye değerleri ve gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin yurt içinde sahip olduğu ve kayıtlarda yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymetlerin kayıt altına alınmasını içermektedir.

Yut dışında veya yurt dışında bulunan ve yukarıdaki koşulları içeren varlıklar 31,3,2023 tarihine kadar banka ve aracı kurumlara; yurt içinde bulunan ve aynı koşulları içeren varlıklar ise aynı tarihe kadar vergi dairelerine bildirilmek durumundadır. Burada ince bir ayrıntı, belirtilen tarihe kadar bildirim yapma zorunluluğudur. Sahip olunan tarih önemli değildir.

Yedinci varlık barışı kanununda önce %2, sonra %1 ve en son olarak vergi oranı %0 olarak geçerlilik kazanmıştı. Yeni varlık barışında ise,5/7/2022 tarihinden itibaren yurt dışından getirilen varlıklar için getirilme süresi baz alarak; 30/9/2022 tarihine kadar yapılan bildirimler için %1,1/10/2022 ile 312/12/2022 tarihleri arasında yapılacak bildirimler için %2 ve 31/3/2023 tarihine kadar yapılacak bildirimler için %3 olarak bildirim tutarları üzerinden vergi tahsil edilecek. Yurt içi varlıklarda ise beyan edilen varlıkların değeri baz alınarak sadece %3 oranında vergi tahakkuk ettirilecek. Ayrıca yurt içi varlıkların işletme hesaplarına devri sırasında tapuda yapılacak işlemlerden de tapu harcı alınmayacak, değer artış kazancı olarak da söz konusu taşınmazlar vergilendirilmeyecektir.

Yukarıda belirttiğim gibi varlık barışına istinaden bildirilen varlık tutarlarını içeren hiçbir surette inceleme yapılmaması da aşağıdaki koşullara bağlı olacaktır.

1- Bildirilen varlıkların, bildirimin yapıldığı tarihten itibaren 3 (üç) ay içinde Türkiye’ye getirilmesi veya Türkiye’deki banka ya da aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi,

2- Bildirilen veya beyan edilen tutarlara ilişkin tarh edilen vergilerin süresinde ödenmesi ve GVK geçici 93’üncü maddede yer alan diğer şartların yerine getirilmesi, gerekmektedir.

Bundan önceki varlık barışı kanunlarında özellikle yurt içinden yoğun ilgi görmüştü. Yurt dışından ise beklenen ilgi olmamıştı. Umarız bu son düzenleme ile birtakım varlıklar ekonomiye kazandırılmış olacaktır. Ayrıca bu düzenleme ile yurt dışında özellikle İsviçre’de parası olanların 120 milyar dolar civarında olduğu tahminler arasında bulunuyor. Sadece bu para gelse bile ekonomimize sağlayacağı katkı önemlidir.

ZAFER ÖZCİVAN

Ekonomist