Globalleşen dünyada yeni yeni ekonomik terim veya kelimelerle karşılaşıyoruz. Teknoloji her geçen zaman değişiyor ve teknolojiyi yakalamak neredeyse imkânsız gibi gözüküyor.

Eueonews haber sitesinden yaptığım araştırmalara göre; Meta verse sözcüğü yeni bir kelime değildir ve ilk kez 1992 yılında kullanılmıştır.

Arkasındaki teknoloji, sanal gerçekliğin birçok özelliğini içerecek şekilde geliştiği için Metaverse’ün tam olarak ne anlama geldiğini tanımlamak kolay değil. En basit hali ile gerçek dünyaya paralel olarak var olan, her şeyi kapsayan dijital bir dünya olduğu söylenebilir.

Somnium Space piyasadaki ilk açık kaynak Meta verse platformlarından biri. Somnium Space’in kurucusu ve CEO’su Artur Sychov, bu alternatif ortamda yaşama, çalışma ve oyun oynamanın neye benzediğini Exchange için anlattı:

“Şu an olduğu gibi sanal gerçekliğin içindeyken ortama tamamen bağlanmış durumdayım. Zihinsel olarak buradayım, hatta zihnim fiziksel olarak burada diyebilirim. Çünkü beynimle, gözlerimle, gördüğüm her şeyle burada olduğuma inanıyorum.”

Milyarlar evinizden hiç çıkmadan çalışabileceğiniz, oyun oynayabileceğiniz ve insanlarla tanışabileceğiniz alternatif bir dünyaya akıyor. Peki bu sanal evrenin yükselişi gerçekliğin sınırlarını bulanıklaştırarak tüketim ve iletişim şeklimizi yeniden mi tanımlayacak?

Somnium Space’in CEO’su Artur Sychov sanal gerçeklikte euronews’e konuştu. Somnium Space ilk Meta verse platformlarından biri ancak son zamanlarda çok sayıda rakip platform yarışa katıldı.

Facebook Metaverse’ü iş stratejisinin büyük bir parçası haline getirme taahhüdünü göstererek ismini Meta olarak değiştirdi. Ancak Microsoft, Alphabet, Roblox ve NVIDIA gibi şirketler de sanal gerçekliğe büyük yatırımlar yaptı.

Bazı tahminlere göre iki yıl içinde 800 milyar dolarlık bir pazar oluşturacak Meta verse ekonomisi, çok çeşitli gelir akışı potansiyeli sunuyor. Bu da önümüzdeki 10 yılda küresel ekonomiye 3 trilyon dolar katkıda bulunabileceği anlamına geliyor.

Meta verse” kelimesi, ” meta ” (öte) ve “un iverse” (evren) sözcüklerinin anlamlarının karışımından türetilen yeni bir sözcüktür. Meta verse, tüm sanal dünyaların, artırılmış gerçeklik ve İnternet’in toplamı da dahil olmak üzere, neredeyse geliştirilmiş fiziksel gerçeklik ve fiziksel olarak kalıcı sanal alanın yakınsamasıyla oluşturulan kolektif bir sanal paylaşılan alandır.

Meta verse, bilim kurgu yazarlarının yakaladığı fantastik vizyonların gerisinde kalsa bile yeni bir bilgi işlem platformu veya içerik ortamı olarak trilyonlarca değer üretmesi muhtemeldir. Ancak tam anlamıyla Meta verse, çoğu dijital deneyime açılan kapı, tüm fiziksel deneyimlerin önemli bir bileşeni ve bir sonraki harika iş platformu haline geliyor. Böyle bir sistemin katılımcısı olmanın değeri de oldukça büyüktür. Bugün “internet” in bir sahibi yoktur, ancak dünyadaki en değerli halka açık şirketlere baktığımızda üst sıralarda önde gelen internet şirketlerini görüyoruz. Eğer Meta verse gerçekten internetin yerine geçecekse ekonomik açıdan da büyük bir yükseliş gösterebilir. Meta verse, internette gördüklerimizden daha fazla sayıda ve çeşitlilikte fırsat üretebilir. Ödeme işlemleri, kimlik doğrulama, işe alımlar, reklamlar, içerik oluşturma, güvenlik ve benzeri her şeyi yönetmek için yeni şirketler, ürünler ve hizmetler ortaya çıkacaktır. Bu da günümüzdeki birçok çalışanın işlerinin son bulacağını ve dönüşeceği anlamına gelir.

Metaverse’ün çalışması için sayısız yeni teknoloji, protokol, şirket, yenilik ve keşif gerekecek ve “Meta verse öncesi”, “Meta verse sonrası” gibi doğrudan var olmayacak. Bunun yerine, farklı ürünler, hizmetler ve yetenekler bütünleşip kaynaştıkça zaman içinde yavaş yavaş ortaya çıkacaktır, ancak yerine getirilmesi gereken birkaç temel unsuru düşünmek faydalı olacaktır.

Meta verse için şu anda var olmayan bir altyapı gerekiyor. Çünkü internet bu deneyime yakın bir şey için tasarlanmamıştı, dosyaları bir bilgisayardan diğerine paylaşmak için tasarlanmıştı.

Meta verse için video konferans ve video oyunların sunduğu olanaklardan daha fazlası ve yüksek düzeyde eş zamanlılığa sahip bir altyapı gereklidir. Çoğu görüntülü sohbet programı en fazla birkaç düzine kişinin karşılıklı görüşmesine imkân tanır. Yüzlerce kişiye ulaşan bir durum varsa, iki yönlü paylaşım yerine izleyicilere birkaç kişinin canlı yayın görüntüsü ulaştırılır.

Mevcut çevrimiçi platformlar, kullanıcılara belirli hizmetler için ve belirli sınırlar içerisinde özgürce hareket etmelerine izin verir, ancak platformlar arasındaki birlikte çalışabilirliği sınırlandırır. “Minecraft”ta herhangi bir şey inşa edebilirsiniz, ancak yarattıklarınızı bir “Fortnite” haritasına aktaramazsınız. Meta verse, kullanıcıların kendi içeriklerini oluşturmalarına ve geniş çapta erişilebilir bir dijital dünyada özgürce dağıtmalarına izin verecek.

Modern internetin aksine Meta verse kullanıcıları, tüm değişiklikleri gerçek zamanlı olarak yaşayacaktır. Bir kullanıcı Metaverse’de herhangi bir değişiklik yaparsa, bu değişiklik kalıcı olacak ve hemen herkes tarafından görülebilecektir. Metaverse’ün kalıcılığı ve birlikte çalışabilirliği, kullanıcılara modern internete kıyasla daha fazla kimlik ve deneyim sürekliliği sağlayacaktır. Metaverse’de, kullanıcıların ayrı Twitter profillerine, “Fortnite” karakterlerine ve Reddit hesaplarına sahip olmaları gerekmeyecek, tüm kanallarda kendileri olacaktır. Bu kimlik sürekliliği, kullanıcıların Metaverse’deki içeriği nasıl satın alıp tükettiğinin arkasındaki temel faktör olacaktır.

Kaynaklar: Karel ve euronews

ZAFER ÖZCİVAN

Ekonomist