Rusya’nın Hindistan’a deniz yoluyla ham petrol ihracatı savaş döneminde 14 katına, Çin’e ise 1,6 katına çıkarken, deniz yoluyla ihraç edilen Rus ham petrolüne ambargo uygulayan Avrupa Birliği (AB) ülkelerinden İtalya’nın alımlarının savaş öncesine göre iki katına yükseldiği tespit edildi.

Londra merkezli gerçek zamanlı veri takip şirketi Vortexa’ya göre, savaş öncesinde Rusya’dan deniz yoluyla ham petrol almayan veya az miktarlarda alan birçok ülke ithalatını artırdı. AB, ABD ve Birleşik Krallık gibi ülkelerin Rusya’nın Ukrayna’da başlattığı savaş nedeniyle Rusya’dan fosil yakıt ithalatını azaltmaya başlamasıyla oluşan ham petrol arzını Kremlin’in indirimli fiyatlarla satmaya başlaması bu artışta etkili olurken, ham petrol kargolarının rotası da giderek değişti.

Geçen yıl Rusya’dan günlük en fazla 35 bin varil seviyesinde ham petrol ithal eden Hindistan’ın, Ocak ve Şubat 2022’de ithalat miktarı yok denecek kadar azdı. Rus ham petrolünün indirimli satılmaya başlanmasıyla Mart 2022’de Hindistan’ın bu ülkeden alımı arttı ve günlük 68 bin varil seviyesine kadar çıktı. Hindistan’ın Rusya’dan ham petrol alımı takip eden aylarda sürekli artış göstererek Kasım 2022 itibarıyla günlük yaklaşık 959 bin varil seviyesine ulaştı. Böylece, Hindistan’ın Rusya’dan günlük ham petrol ithalatı mart-kasım döneminde 14 katına kadar çıktı.

TankerTrackers.com verilerine göre, Rus petrolüne 60 dolar tavan fiyat uygulanmasından önce de düşük fiyatlardan yararlanan Hindistan, AB’nin 5 Aralık’taki ambargo kararının ardından piyasada daha az alıcı olmasını da ucuz fiyattan tedarik için avantaja dönüştürüyor.

Vortexa verilerine göre, Rus ham petrolünün şu anda en büyük alıcısı konumunda olan Çin’in ithalatı ise savaşın başladığı Şubat 2022’de günlük 670 bin varil seviyesinden, Kasım 2022 itibarıyla yaklaşık 1,6 katına çıkarak günlük 1,08 milyon varile yükseldi. Rusya’nın Türkiye’ye ham petrol ihracatı ise bu dönemde 110 bin varil seviyesinden geçen ay 327 bin varile ulaşarak yaklaşık 3 katına çıktı.

Savaş öncesi dönemde Rusya’dan çok kısıtlı miktarda ham petrol alımı olan Küba, Ekim 2022’de günlük 48 bin, geçen ay ise günlük 23 bin varil seviyesinde ithalat yaptı.

Körfez ülkesi Birleşik Arap Emirlikleri de savaştan sonra ucuz Rus petrolü alımını artıran ülkelere katıldı ve Haziran 2020’den bu yana hiç ham petrol almadığı Rusya’dan Mayıs 2022’de günlük 35 bin varil ithalat gerçekleştirdi.

Ambargo 5 Aralık’ta yürürlüğe girdi

Rusya’nın Ukrayna’da başlattığı savaşın ardından ham petrol ithalatını azaltmaya çalışan AB’nin, haziranda kabul ettiği ve Rusya’dan deniz yoluyla taşınan petrole ithalat yasağını içeren 6’ncı yaptırım paketi, geçiş sürecinin tamamlanmasıyla 5 Aralık’ta yürürlüğe girdi. Savaş öncesinde AB, tükettiği petrolün yaklaşık yüzde 25’ini Rusya’dan ithal ederken, yaptırım kararının yürürlüğe girmesiyle AB’nin Rusya’dan ham petrol ithalatının neredeyse yüzde 90’ına son verilmiş oldu. Bulgaristan, ekonomik sorunları nedeniyle 2024 sonuna kadar yaptırımlardan muaf tutuldu.

  • AB ülkelerinin, Rusya’dan deniz yoluyla taşınan petrole varil başına 60 dolar tavan fiyat uygulama kararı da aynı gün devreye girdi.
  • İtalya’nın Rusya’dan ham petrol alımı Şubat 2022’de günlük 163 bin varil seviyesinden, Kasım 2022’de 322 bine yükselerek iki katına çıktı. Bu rakam Haziran 2022’de günlük 443 bin varile kadar ulaşmıştı.
  • Rusya’dan AB’ye ham petrol taşıyan Druzhba boru hattıyla Rusya’dan Almanya ve Polonya’ya hali hazırda günlük 500 bin varil ham petrol akışı var. Bu miktar Almanya ve Polonya’ya gidiyor.