Ülkemizde özellikle büyük kentlerimizde en büyük sorunlardan biri de trafik yoğunluğudur. Öyle ki her gün trafiğe yeni araç çıkması, yolların yetersizliği, araçların birçoğunun tek kişi ile trafiğe çıkması gibi nedenler sorunun çözümünü güçleştirmektedir.

Bankaların (içinde bulunduğumuz süreç hariç) kolay kredi vermeleri, ithal araçların çok gelmesi, halkımızın gelir düzeyinin yükselmesi vd. neredeyse her evde iki araç kullanımını arttırmıştır. Zorunlu olarak geçimini araçla sağlayan vatandaşlarımız için söylenecek bir şey yoktur ama işe gidip gelirken 3-5 kişilik gruplar halinde gidilip gelinmesi konusu bir türlü benimsenmemektedir. Araç fiyatlarının, vergilerin, muayene ücretlerinin akaryakıt fiyatlarının artması da araç kullanımı yönünden çok az etkilemiş, motosiklet kullanımı ise artma eğilimine girmiştir. Brent fiyatlarının sürekli yükselmesi, hatta yıl sonuna kadar 100 doları bulabileceği söylentileri, döviz kurlarının yüksek seyretmesi sonucu akaryakıt fiyatları astronomik rakamlara ulaşmıştır. Kentsel dönüşüm ve yeni yapılan konutların site formatına gelmesi ile daire, işyeri sayılarının artmasına rağmen yolların aynı kalması da trafik yoğunluğunu arttırmaktadır.

Trafikteki araçların çokluğundan dolayı doğal olarak otopark sorununu da gündemden düşmemektedir. Yeni yapılan binalarda 1 veya 2 kat otoparka ayrılması zorunluluğu sorunun çözümünde yardımcı olacaktır.

Araçlardan alınan özel tüketim vergisi, KDV gibi vergilerin tutarı neredeyse araç fiyatı kadar yükselmesine rağmen araçlara olan talep her geçen gün artmaktadır. Bir diğer konu ise %90 sağlık engeli bulunan vatandaşlara ÖTV siz araç alımında sağlanan kolaylıklar tekrar gözden geçirilmesi gerekliliğidir. Çünkü yanlış hatırlamıyorsam engelli araç bedeli en yüksek bir milyon elli bin TL dir. Günümüzde bu fiyata araç bulunması son derece zordur.

Ülkemizde trafikteki araçların çoğu maalesef ithal araçlardır. İlk yerli otomobilimiz olan TOGG un üretime başlaması ülke ekonomisi için son derece başarılı bir girişimdir.

Kredi oranlarının yüksekliği, alım gücünün düşmesi gibi nedenlerle eylül ayında trafiğe kaydı yapılan araç sayısının azaldığı görülmektedir. Konu ile ilgili olarak TÜİK verileri aşağıdaki gibidir.

Eylül ayında 198 bin 740 adet taşıtın trafiğe kaydı yapıldı

Eylül ayında trafiğe kaydı yapılan taşıtların %47,7’sini motosiklet, %37,1’ini otomobil, %8,8’ini kamyonet, %3,7’sini traktör, %1,7’sini kamyon, %0,6’sını minibüs, %0,3’ünü otobüs ve %0,1’ini özel amaçlı taşıtlar oluşturdu.

Trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısı bir önceki aya göre %15,5 azaldı

Eylül ayında trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısı bir önceki aya göre traktörde %8,6, özel amaçlı taşıtta %8,3, minibüste %7,1 artarken kamyonette %27,0, otomobilde %17,8, motosiklette %13,4, otobüste %5,8 ve kamyonda %1,4 azaldı.

Trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısı geçen yılın aynı ayına göre %93,9 arttı

Eylül ayında geçen yılın aynı ayına göre trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısı minibüste %228,3, motosiklette %153,4, otomobilde %85,0, otobüste %38,9, özel amaçlı taşıtta %28,6, kamyonette %21,5, traktörde %12,6 ve kamyonda %1,9 arttı.

Trafiğe kayıtlı toplam taşıt sayısı Eylül ayı sonu itibarıyla 28 milyon 183 bin 745 oldu

Eylül ayı sonu itibarıyla trafiğe kayıtlı taşıtların %53,1’ini otomobil, %17,2’sini motosiklet, %15,8’ini kamyonet, %7,7’sini traktör, %3,4’ünü kamyon, %1,8’ini minibüs, %0,7’sini otobüs ve %0,3’ünü özel amaçlı taşıtlar oluşturdu.

Eylül ayında 774 bin 507 adet taşıtın devri yapıldı

Eylül ayında devri (1) yapılan taşıtların %61,2’sini otomobil, %15,5’ini kamyonet, %14,8’ini motosiklet, %3,3’ünü traktör, %2,3’ünü kamyon, %2,1’ini minibüs, %0,6’sını otobüs ve %0,2’sini özel amaçlı taşıtlar oluşturdu. 

Eylül ayında 73 bin 684 adet otomobilin trafiğe kaydı yapıldı

Eylül ayında trafiğe kaydı yapılan otomobillerin %12,1’i Renault, %8,9’u Fiat, %7,6’sı Volkswagen, %6,3’ü Chery, %6,3’ü Opel, %5,4’ü Peugeot, %5,4’ü Hyundai, %4,5’i Dacia, %4,3’ü Citroen, %4,2’si Mercedes-Benz, %3,1’i Ford, %3,0’ı Toyota, %3,0’ı Skoda, %2,7’si BMW, %2,3’ü Kia, %2,0’ı Audi, %2,0’ı MG, %1,6’sı Nissan, %1,1’i Volvo, %1,1’i Honda ve %13,3’ü diğer markalardan oluştu.     

Ocak-Eylül döneminde 1 milyon 723 bin 953 adet taşıtın trafiğe kaydı yapıldı

Ocak-Eylül döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısı %90,0 artarak 1 milyon 723 bin 953 adet olurken, trafikten kaydı silinen taşıt sayısı %16,9 azalarak 22 bin 500 adet oldu. Böylece Ocak-Eylül döneminde trafikteki toplam taşıt sayısında 1 milyon 701 bin 453 adet artış gerçekleşti.

Ocak-Eylül döneminde trafiğe kaydı yapılan otomobillerin %66,3’ü benzin yakıtlıdır

Ocak-Eylül döneminde trafiğe kaydı yapılan 694 bin 156 adet otomobilin %66,3’ü benzinli, %18,0’ı dizel, %9,0’ı hibrit, %5,3’ü elektrikli ve %1,4’ü LPG’lidir. Eylül ayı sonu itibarıyla trafiğe kayıtlı 14 milyon 967 bin 44 adet otomobilin ise %36,0’ı dizel, %33,8’i LPG’li, %28,2’si benzinli, %1,3’ü hibrit ve %0,3’ü elektriklidir. Yakıt türü bilinmeyen (2) otomobillerin oranı ise %0,2’dir.

Ocak-Eylül döneminde en fazla 1300 ve altı silindir hacimli otomobil kaydı yapıldı

Ocak-Eylül döneminde trafiğe kaydı yapılan 694 bin 156 adet otomobilin %34,3’ü 1300 ve altı, %23,4’ü 1401-1500, %19,7’si 1301-1400, %10,5’i 1501-1600, %6,0’ı 1601-2000, %0,8’i 2001 ve üstü motor silindir hacmine sahiptir.

Ocak-Eylül döneminde kaydı yapılan otomobillerin 241 bin 565’i gri renklidir

Ocak-Eylül döneminde trafiğe kaydı yapılan 694 bin 156 adet otomobilin %34,8’i gri, %27,9’u beyaz, %12,3’ü mavi, %11,0’ı siyah, %7,5’i kırmızı, %2,9’u yeşil, %2,2’si turuncu, %0,6’sı sarı ve %0,5’i kahverengi renklidir.

AÇIKLAMALAR

(1) Devir, noterler aracılığı ile bir veya daha fazla el değiştiren taşıtları ifade etmektedir.

(2) Yakıt türü bilinmeyenler, ruhsat işlemlerinde yakıt türü boş bırakılan veya sehven hatalı veri girişi yapılan otomobilleri kapsamaktadır.

Kaynak: TÜİK

ZAFER ÖZCİVAN

Ekonomist-Yazar