Geçtiğimiz günlerden hatta birkaç aydan bu yana beklenen asgari ücret miktarı açıklandı. Buna göre asgari ücret net 8506 TL, brüt ise 10008 TL oldu. Belirlenen asgari ücret zam oranı temmuzdan bu yana %54.5, yılbaşına göre ise %74 oldu. Artış, döviz olarak değerlendirildiği taktirde yılbaşından bu yana 505 euro artmış oldu.
Asgari ücret açıklandıktan sonra her dönemde olduğu gibi ilgili kurumlar tarafından olumlu ve olumsuz eleştiriler yapılmaya başladı. Ancak gerçekçi değerlendirmek gerekir. Öncelikle zamlar devam ettiği müddetçe alım gücü düşeceği kesindir ve bunun için Sn. Cumhurbaşkanı, gerekli görüldüğü taktirde ara zam konusunu gündeme getirdi.
Yapılan tahminlere göre şubat-Mart ayına kadar baz etkisiyle de olsa enflasyon oranları düşmeye devam edecek. Çünkü bir yıl öncesine bakıldığında bu aylarda enflasyon oranı yüksek seyretmişti. Enflasyonun baz etkisiyle düşme eğilimine girmesi, zamların gelmeyeceği anlamına gelmez ve fiyat artışları devam edecektir.
Ülkemizde çalışan nüfusun yaklaşık %38 kadarı asgari ücretle çalışmaktadır ve bu da rakam olarak 3.3 milyon kişidir. Asgari ücretli sayısını azaltmak, hükümetin temel hedeflerinden olmalıdır. Avrupa ülkelerinde bu oran %6 civarındadır. Aşağıdaki bilgileriEuronews ten aldım ve paylaşıyorum.
Asgari ücretteki artış sonrası Türkiye, listedeki sıralamada yükseldi ancak Avrupa ülkelerinde 2023 yılında asgari ücretin açıklanması sonrası Türkiye’nin yine en alt sıralara gerileyeceği öngörülüyor.
AB İstatistik Ofisi Eurostat verilerine göre 2022 yılı ikinci yarısında Türkiye’de brüt asgari ücret 374 Euro oldu. Türkiye 26 ülke arasında sondan üçüncü sıradaydı. Asgari ücretin Türkiye’den daha düşük olduğu ülkeler Bulgaristan ve Arnavutluk ülkeleriydi.
2023 yılında geçerli asgari ücretin açıklanmasıyla Avrupa sıralaması da değişti. Ancak sadece Türkiye verisi güncellendi. Eurostat diğer ülkelerin 2023 verilerini önümüzdeki haftalarda açıklayacak. Bu durumda sıralama tekrar değişecek.

Kaynak: Eurostat • (*21 Aralık 2022 TCMB kuru)
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) 21 Aralık 2022 kuru itibariyle 2023 yılında brüt asgari ücret 505 Euro oldu. Euro bazında asgari ücret 2022’nin ikinci yarısına göre yüzde 35 yükselmiş oldu. Gelen zam ile birlikte 26 Avrupa ülkesi içinde Türkiye 24 sıradan 21. Sıraya yükseldi.
Türkiye’nin gerisinde Arnavutluk (267 Euro), Bulgaristan (363 Euro), Sırbistan (402 Euro), Letonya (500 Euro) ve Macaristan (504 Euro) yer alıyor.
Macaristan ve Letonya’da asgari ücrete çok düşük zam gelmesi durumunda Türkiye’nin iki sıra geriye düşmesi bekleniyor.
Eurostat verilerine göre Avrupa’da brüt asgari ücretin en yüksek olduğu ülke 2 bin 313 Euro ile Lüksemburg. Bu ülkeyi Belçika (1842 Euro), İrlanda (1775 Euro), Hollanda (1756 Euro) ve Almanya (1744 Euro) takip ediyor.
1999’dan bu yana Euro bazında brüt asgari ücret daha önce sadece iki kez 500 Euro bandını aşmıştı. 2016 yılında görülen 519 ve 514 Euro’dan sonra 2023 ilk yarısı en yüksek üçüncü seviye olarak kayıtlara geçti

Kaynak: Eurostat • (2023 verisi 21 Aralık 2021 kuru)
Euro bazında net asgari ücret ise 2023 yılının ilk yarısında 429 Euro oldu.
Nominal asgari ücretin yanında satın alma gücüne göre asgari ücret de önemli bir veri. Ancak Eurostat’ın 2022 ikinci yarısında açıkladığı asgari ücretin satın alma gücü verilerinde Türkiye listede yer almadı. Türkiye’ye ait en güncel veri 2020 ikinci yarısına ait. Sebep ise Türk lirasının euro karşısında değer kaybetmesiyle satın alma gücünün düşmesi.
Türkiye brüt asgari ücret sıralamasında üstlerde yer almamasına rağmen asgari ücretin satın alma gücü listesinde daha üstte yer alıyordu.

ZAFER ÖZCİVAN
Ekonomist