Emeklilikte yaşa takılanlar, intibak yasası gibi emeklilerimizi ilgilendiren konular gündem oluştururken veri kaynağından aldığım birtakım bilgileri paylaşmak istedim.
Ülkemizde emeklilik yaşı, haftalık çalışma saatleri konusunda birtakım yorumlar ve olması gerekenler yazılıp çiziliyor. Ancak sonuca birtakım zorluklardan sonra gidebiliyoruz. Daha önce Sn. Cumhurbaşkanı tarafından EYT kesinlikle çıkmayacak ifadesine karşın bu günlerde seçim yatırımı için olsa gerek çalışma bakanlığınca çalışmalar yapılmakta ve konunun yıl başında çözüme kavuşmuş olacağı belirtilmektedir. Türkiye’de ekonomik olumsuzluklardan en çok etkilenen kesim emekliler grubudur. Çünkü en düşük emekli maaşı asgari ücretin yaklaşık üçte ikisi kadardır. Asgari ücret zaten açlık sınırının çok altında olması sebebiyle bu kesim geçim sıkıntısı çekerken emekliler daha kötü durumda oldukları kesindir. Kural olarak en düşük emekli maaşı asgari ücrete eşitlenmelidir. Aşağıda yıllık ortalama çalışma saatleri, yaşam beklentileri ve ülkemizde emeklilere ödenen meblağı yıllara göre bulabilirsiniz.
Şimdiye kadar gelen hükümetler, emekliler için tatmin edici bir ekonomik ortam maalesef sağlamadılar. Emekliler enflasyon karşısında hep ezildi, hayat pahalılığına yenik düştü. Hükümet yetkililerinin ifadelerine göre bu yıl başında tatmin edici olacağı söylenen maaş zamları sabırsızlıkla bekleniyor.
Haftalık çalışma saatleri konusu ise oldukça karmaşık ce düzenlenmesi gereken bir eylemdir. Çünkü yaşadığımız işsizlik ortamında herkes işini kaybetme riski ile karşı karşıyadır. Dolayısıyla çalışma saatleri yasa değil, patron tarafından belirlenmektedir.
İçinde bulunduğumuz ortamda emeklilikten sonra çalışan vatandaşlarımız çoğunluktadır. Çünkü emekli maaşı ev kirasını bile karşılayamayan vatandaşlarımız mevcuttur.
Emekliler için bir diğer önemli konu intibak yasasıdır.2000 yılından önce emekli olanlar ile 2000 yılından sonra emekli olanların emekli maaş katsayısı iki kat farketmektedir. Öncelikle bu adaletsizliğin giderilmesi gerekir.
ÜLKELERE GÖRE YILLIK ORTALAMA ÇALIŞMA SAATLERİ
Rusya=1874 Hırvatistan=1834 Malta=1827 Romanya=1786
Polonya=1766 İrlanda=1746 Türkiye=1732 Yunanistan=1728
Çek ya=1705 Kıbrıs=1698 Macaristan=1660 Estonya=1654
Portekiz=1644 Bulgaristan=1613 Litvanya=1596 İspanya=1577
Letonya=1577 Slovakya=1572 İtalya=1558 Finlandiya=1531
Slovenya=1514 Belçika=1481 İzlanda=1436 Lüksemburg=1427
İsveç=1424 Fransa=1402 Avusturya=1400 Hollanda=1399
Norveç=1369 Birleşik krallık=1367 Danimarka=1346 Almanya=1331
ÜLKELERE GÖRE DOĞUMDA YAŞAM BEKLENTİSİ VE ORTALAMA EMEKLİLİK YAŞI
O.Y.B. O.E.Y. O.Y.B. O.E.Y.
Almanya 81,1 65,8 Arnavutluk 77,4 63
Avusturya 81,3 62,5 Belçika 80,8 65
Bulgaristan 73,6 63 Birleşik krallık 81,2 66
Çek ya 78,3 68,8 Danimarka 81,6 66,5
Estonya 78,9 63,7 Finlandiya 82 63,7
Fransa 82,3 62 Hırvatistan 77,8 64
Hollanda 81,4 66,3 İrlanda 82,6 66
İspanya 82,4 66 İsveç 82,4 66
İsviçre 83,1 64,5 İtalya 82,3 67
İzlanda 83,1 67 Kıbrıs 82,4 65
Letonya 75,5 63,8 Lihtenştayn 81,8 64
Litvanya 75,1 64 Lüksemburg 82,2 65
Macaristan 75,7 64,5 Malta 82,3 63
Norveç 83,3 62 Polonya 76,5 62,5
Portekiz 81,1 66,5 Romanya 74,2 63,2
Rusya 73 59,5 Sırbistan 74,5 64
Slovakya 77 62,7 Slovenya 80,6 60
Türkiye 79,1 59 Ukrayna 71,8 60
Yunanistan 82,4 67
ÜLKEMİZDE YILLARA GÖRE EMEKLİ AYLIĞI ALAN KİŞİ SAYISI
2009=9,173,078 2010=9,518,704 2011=10,015,507 2012=10,382,770
2013=10,595,970 2014=10,921,000 2015=11,384,260 2016=11,755,370
2017=12,154,140 2018=12,613,150 2019=12,977,722 2020=13,284,220
2021=13,644,030
ÜLKEMİZDE YILLARA GÖRE TOPLAM EMEKLİ AYLIĞI ÖDEMELERİ (BİN TL.)
2009=68,603,970 2010=78,957,800 2011=91,614,380 2012=105,293,800
2013=119,161,700 2014=134,391,800 2015=151,990,400 2016=185,157,600
2017=209,545,700 2018=245,170,700 2019=298,614,700 2020=343,048,800
2021=406,024,300
Zafer Özcivan
Ekonomist
