Konşimento, taşıyıcı firma tarafından düzenlenen bir veya birçok malın taşıma belgesi veya taşıma senedinin adıdır. Konşimento kelimesi Latince kökenli olup bilgi, fikir anlamına gelen COGNOSCİMENTO sözcüğünden Türkçe ye geçmiştir. Konşimentonun içeriği, esas olarak taşınmak üzere taşıyıcıya verilen bir malın gemiye yüklendiği bilgisi, alıcının isim ve adres bilgileri ve söz konusu mala ait diğer bilgilerden oluşur. Düzenli hat konşimentosu, Konteyner konşimentosu, Kombine taşıma konşimentosu olmak üzere üç çeşidi vardır.
Konşimento, en az üç asıl belge olarak hazırlanır. Taşıyıcı firma, gönderen, alıcı ve taşıyıcıya birer nüsha olarak verilir. Eğer aynı konşimentodan birden fazla oluşturulmuşsa buna konşimento nüshası denir.
KONŞİMENTO ÇEŞİTLERİ
*Konteyner konşimentosu: Taşıma işlemi konteyner ile yapıldığında düzenlenen konşimentolardır. Konteynere yüklenen mallar yükleyicinin onayı alınarak mühürlenir ve konşimento yükleyicinin beyanına göre düzenlenir ve üzerinde yükleyicinin yüklemeyi yaptığı ve saydığı ibaresi bulunur.
*Tarifeli sefer konşimentosu: Tarifeli sefer yapılan gemilerle yapılan taşımalar için kullanılır. Tarifeli sefere tabi gemiler, belirlenen tarifelere uygun şekilde kalkış ve varış yaparlar. Uğrayacakları limanlar, yanaşacakları limanlar gibi tüm detaylar organize edilmiştir. Tarifeli taşımacılık, diğer taşımacılıklara göre daha güvenlidir.
*Tek konşimento: Taşınacak malın deniz yoluyla taşınmasına ilaveten karayolu ile de taşınması gerekiyorsa; her iki şekilde de taşımayı içeren tek bir konşimento düzenlenir.
*Ciro edilemeyen konşimentolar: Konşimentonun kaybolması veya alıcıya ulaşmaması halinde teslimat süresinin gecikmemesi için varış limanında direk malın alıcısı adına ve ciro edilmeyen konşimentolardır.
*Tanker konşimentosu: Tankerler ile taşınan ham petrol, akaryakıt ve kimyevi maddeler için düzenlenen konşimentolardır. Bu tür konşimentolarda taşınan malın cinsine ve özelliklerine göre özel ibareler ve şartlar yer alabilir.
*Birleşik taşıma konşimentosu: Malın birden fazla şekli kullanılarak taşınması durumunda taşımayı yapan firma tarafından düzenlenir.
Taşınan malın gümrükten çekilebilmesi için ve fiziksel olarak teslim alınabilmesi için düzenlenen belgeye ORDİNO denir. Alıcının konşimentoyu ibraz etmesi halinde taşıyıcı firmanın düzenlediği ordino gümrüğe verilir. Ordino, kara, deniz, hava taşımacılığının hepsinde kullanılır.
NOT: Döviz.com sitesinden faydalandım.
Saygılarımla
ZAFER ÖZCİVAN
Ekonomist
