Barınma sorunu insanların çözmesi gereken en önemli ihtiyaçlarının başında gelmektedir. Ancak günümüzde ev sahibi olmak özellikle dar ve sabit gelirli vatandaşlarımızı için hayalden öte gitmemektedir. Son birkaç yıldan bu yana artan inşaat fiyat endeksi artışını devam ettirmektedir.
Konut ve kira fiyatlarında yaşanan astronomik artış, bazı ailelerin şehir içi veya şehir dışına göç etmelerine sebep olmaktadır. Artış sebeplerinden bazıları aşağıdaki şekilde sıralanabilir.
*Avrupa ülkelerinde yaşanan gaz sıkıntısı nedeniyle bazı vatandaşların hem kışı geçirmek hem de ucuz tatil yapmak üzere ülkemize gelmeleri
*Rusya -Ukrayna savaşının getirdiği olumsuzluklar
*Yaşadığımız yüzyılın felaketi nedeniyle depremzede vatandaşlarımızın memleketlerini terk ederek başka vilayetlere gitmeleri
*Depremde yıkılan yüzbinlerce binamızın yaratığı mekân boşluğu
*400,000 dolarlık gayrimenkul alan yabancılara vatandaşlık verilmesi
*İnşaat malzemeleri fiyatlarının yaşadığımız yüksek enflasyon nedeniyle anormal seviyelere ulaşması, inşaat maliyetlerini yükselmesi
*Yaşadığımız depremden dolayı kentsel dönüşüm projesinin tüm yurtta hızlanması
*Ülkelerini terk etmek zorunda kalan sığınmacıların gelmesi ve anormal seviyeye ulaşması
Gibi sebepler sayılabilir. Ancak en büyük sebep yüksek enflasyondur. Konut fiyatları yüksek enflasyonun kontrol altına alınması ve kooperatifçiliğin tekrar uygulanmaya başlanması ile mümkün olacaktır. Çünkü kooperatifler kâr amacı gütmediğinden özellikle dar ve sabit gelirli vatandaşlarımızın ev sahibi olması daha kolaylaşacaktır.
Konut fiyatları son bir yılda %141,5 oranında artmıştır. Ortalama fiyatı ülke genelinde ilk kez 2 milyon TL’yi aşarken, İstanbul’da ise ilk kez 3 milyon TL’yi gördü. Aylık bazda ise yüzde 8,4 yükselerek son 8 ayın en yüksek aylık artışını kaydetti.
Merkez Bankası (TCMB), büyük deprem felaketinin yaşandığı 2023 yılı şubat ayına ilişkin Konut Fiyat Endeksi (KFE) verilerini açıkladı.
Buna göre, 2023 Şubat’ta bir önceki aya göre yüzde 8,4 artan KFE, bir önceki yılın aynı ayına göre ise yüzde 141,5 arttı.
Konut fiyatları yıllık bazda düşerken, aylık enflasyon serisi ise şubatta 49. aya yükselmiş oldu. Şubatta 8 ayın en yüksek aylık artışı kaydedilmiş oldu.
Aynı dönemde İzmir’de konut fiyatları yüzde 142,6 ile ülke ortalamasının üzerinde artarken, bu oran Ankara’da yüzde 142,1 ve İstanbul’da yüzde 138,3 oldu.
Adıyaman, Malatya, Hatay, Kahramanmaraş ve Osmaniye’de depreme bağlı olarak endeks sabit kabul edildi. (Kaynak: TCMB)
Şubatta en yüksek artış yüzde 174,3 ile Antalya, Burdur ve Isparta’da görüldü. Bunu yüzde 166,2 ile Edirne, Kırklareli ve Tekirdağ ve yüzde 163 ile Zonguldak, Karabük ve Bartın izledi.
Ülke genelinde metrekare fiyatları ocakta 18 bin 682 TL iken şubatta 20 bin 493 TL’ye yükseldi.
Böylece, ülke genelindeki 100 metrekare bir evin ortalama fiyatı şubatta 2 milyon 49 bin 300 TL’ye ulaştı ve ilk kez 2 milyon TL sınırı aşılmış oldu.
İstanbul’da ise metrekare fiyatları ocakta 28 bin 910 TL iken şubatta 31 bin 802 TL’ye yükseldi.
Yani İstanbul’da 100 metrekarelik bir konutun ortalama fiyatı şubat ayı itibarıyla ilk kez 3 milyon TL’yi aşarak 3 milyon 180 bin 200 TL’ye yükseldi.
ZAFER ÖZCİVAN
Ekonomist
