ABD Başkanı Donald Trump’ın tüm dünyadaki 185 ülkeyi ilgilendiren ithalat gümrük vergileri konusunda Çin ile yaşanan rekabeti de dikkate alarak karşılıklı gümrük vergilerini çıkardıklarına hepimiz şahit olduk. Dünyanın iki devi arasında devam eden kıyasıya rekabet bakalım nereye kadar gidecek ve bu karmaşıklıktan hangi devlet kazançlı çıkacak hep birlikte göreceğiz. Ancak Trump ın Çim ile başlayan ekonomik savaşı devam edeceğe benziyor. Çünkü Çin hariç diğer ülkelere koyduğu gümrük tarifelerini 90 gün erteledi ve Çin ile ticaretini sınırlayan ülkelere imtiyaz sağlanacağını açıkladı.
Ekonomi açısından iki dünya devinin de bu rekabetten zarar göreceği aşikardır. Öncelikle karşılıklı olarak iki ülkenin de ticaret hacmi küçüleceğinden ülke halkları, az veya çok enflasyondan olumsuz etkilenecektir. İktisat kuralları gereği ürün arzı azalacaktır ve ihtiyaçlar diğer ülkelerden karşılanmaya çalışılacaktır ama bu da doğal olarak zaman alacaktır. Ancak savaşın galibi olmayacağına göre iki ülkenin de anlaşma zemini arayacakları ve bir noktada anlaşacakları ihtimali yüksektir.
Euronews sitesinin haberine göre; Çin hükümeti geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada Çin’in ihracatının mart ayında bir önceki yıla göre yüzde 12,4 arttığını ve şirketlerin Başkan Donald Trump’ın uyguladığı ABD gümrük tarifelerindeki artışları aşmak için acele ettiğini belirtti. Ayrıca Çin gümrük idaresi de ülke ithalatının %4,3 oranında azaldığını ifade etmiş.
Bunu biraz açmak gerekirse ABD dışındaki ülkelerden gelen talepler arttığı için Çin ihracatında yükselme izlenmekte ve önümüzdeki süreçte de diğer ülkelerin birbirleriyle olan ticaret hacimlerinin yükselebileceği ihtimali yükselmektedir. Aynı şekilde ABD ye ihracat yapan ülkeler de başka pazarlara yönelecek ve ihtiyaçlarını tedarik etmeye çalışacaklardır.
Dünyanın en büyük ikinci ekonomisinin ihracatı yılın ilk üç ayında bir önceki yıla göre yüzde 5,8 artarken ithalatın yüzde 7 düştüğü belirtildi.
Çin’in ABD ile ticaret fazlası mart ayında 27,6 milyar dolar (24,77 milyar euro) olurken, ihracatı yüzde 4,5 arttı. Yılın ilk çeyreğinde ABD ile 76,6 milyar dolar fazla verdi.
Bu da demek oluyor ki Çin ABD ye önemli ölçüde ihracat yapmaktadır ama Trump ın vergilerinden sonra bu hacim düşecektir ve yukarıda da dediğim gibi Çin de uluslararası pazarlarda potansiyelini arttırabilmek için çalışacaktır. Çünkü Trump ın Çin den gelen ürünlere uygulayacağı gümrük vergi oranı astronomik seviyelere gelmiştir ve iki ülke arasında süregelen mücadelenin nasıl sonuçlanacağı bilinmemektedir.
Bununla birlikte, ihracattaki en büyük artışlar Çin’in Güneydoğu Asya’daki komşularına yapılan ihracatta yaşandı ve Çin’den yapılan ihracat mart ayında bir önceki yıla kıyasla yaklaşık yüzde 17 arttı. Afrika’ya yapılan ihracat ise yüzde 11’den fazla arttı.
Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, geçtiğimiz günlerde Malezya ve Kamboçya’yı da kapsayacak bölgesel bir tur kapsamında Vietnam’a giderek, Trump’ın geçen hafta 90 gün ertelediği yüksek gümrük vergileriyle karşı karşıya olan diğer Asya ülkeleriyle ticari bağlarını güçlendirme fırsatı buldu.
Çin’in Vietnam’a ihracatı geçen ay bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 17 artarken, ithalatı yüzde 2,7 düştü.
Çin liderinin Asya turu muhtemelen daha önce planlanmış olsa da Washington ve Pekin arasında giderek tırmanan ticaret savaşının ortasında önem kazandı.
Gümrük idaresi sözcüsü Lyu Daliang, Çin’in “karmaşık ve ciddi bir dış durumla” karşı karşıya olduğunu ancak bu durumun Çin ekonomisini çökertmeyeceğini söyledi. Çin’in çeşitlendirilmiş ihracat seçeneklerine ve büyük iç pazarına işaret etti.
Çin’in ithalatındaki düşüş sorulduğunda ise sözcü, ülkenin 16 yıldır dünyanın en büyük ikinci ithalatçısı olduğunu ve küresel ithalattaki payını yaklaşık yüzde 8’den yüzde 10,5’e çıkardığını ifade etti.
“Şu anda ve gelecekte Çin’in ithalat büyüme alanı çok büyük ve büyük Çin pazarı dünya için her zaman büyük bir fırsat,” dedi.
Kaynak: Euronews
ZAFER ÖZCİVAN
Ekonomist-Yazar