Değerli okuyucularımız
Ekonomik hayatımızda kullandığımız ithalat ve ihracat terimlerini kısaca özetlemeye çalışacağız.
İTHALAT TERİMLERİ
*AQAP BELGESİ: Millî savunma bakanlığı tarafından verilen, endüstriyel kalite güvence seviye belgesidir.
*CE İŞARETİ: Bir ürünün Avrupa topluluğu tarafından hazırlanan, ortak özellikleri itibariyle sınıflandırılmış ürün gruplarının uyması gereken asgari sağlık, emniyet, çevre ve tüketicinin korunması koşullarını düzenleyen bağlayıcı mevzuata uygunluğunu gösteren işarettir.
*DAMPİNG: Bir malın Türkiye’de ihraç fiyatının, benzer malın normal değerinin altında olmasını ifade eder.
*E İŞARETİ: Tekerlekli araçların, araçlara takılan ve/veya araçlarda kullanılan aksam ve parçaların müşterek teknik talimatlarının kabulü ve bu talimatlar temelinde verilen onayların karşılıklı tanınması koşullarına dair anlaşma kapsamında verilen ve otomotiv ürünlerinin ilgili mevzuata uygunluğunu gösteren işarettir.
*e İŞARETİ: Otomotiv ürünlerinin ilgili Avrupa topluluğu mevzuatına uygunluğunu gösteren işarettir.
*GMP BELGESİ: Sağlık bakanlığı tarafından ilaç sanayicilerine verilen ve üretimin her aşamasında gerekli kalite kontrolünün yapıldığını gösteren iyi imalat uygulamaları belgesini ifade eder.
*İMALAT YETERLİLİK BELGESİ: Araçların imal, tadil ve montaj hakkında yönetmelik hükümlerine göre münhasıran otomotiv imalatçılarına Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından verilen ve prototip araçların ilgili teknik mevzuata uygunluğunu gösteren belgeyi ifade eder.
*İTHAL LİSANSI: Kotaya tabi tutulan veya tarife kontenjanı başlatılan malların ithali için Ekonomi Bakanlığı İthalat genel Müdürlüğü’nce verilen belgeyi ifade eder.
*İTHALATTA GÖZETİM: Bir malın ithalatında kaydedilecek gelişmelerin Ekonomi Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğü’nce verilen veya onaylanan gözetim belgesi ile izlenmesidir. Gözetim kararı, gözetim beldesi düzenlenmesi yoluyla ileriye yönelik olarak veya gerçekleşen ithalatı değerlendirmek üzere geçmişe dönük uygulanabilir.
*KORUNMA ÖNLEMİ: Bir malın benzer veya doğrudan rakip mallar üreten yerli üreticiler üzerinde ciddi zarar veya ciddi zarar tehdidi yaratacak şekilde artan miktar ve şartlarda ithal edilmesi halinde bu zarar veya zarar tehdidini ortadan kaldırmak amacıyla ve sadece zararla sınırlı ve geçici olmak kaydıyla alınan önlemleri ifade eder. Koruma önlemi, gümrük vergisinde artış yapılması, ek mali mükellefiyet getirilmesi, miktar/değer kısıtlaması, tarife kontenjanı uygulaması veya bunların birlikte uygulanması şeklinde olabilir.
*KOTA: Belirli bir dönem itibariyle yapılmasına izin verilen ithalatın miktar ve /veya değerini ifade eder.
*STANDARDİZASYON: İthalata konu ürüne, menşe veya ihracatçı ülke tarafından doğrudan veya dolaylı olarak sağlanan mali katkı ya da herhangi bir gelir veya fiyat desteğidir.
*TARİFE KONTENJANI: Belirli bir dönem itibariyle gümrük vergisinde ve/veya diğer mali yüklerde indirim yapılan ya da muafiyet sağlanan ithalatın miktarını veya değerini ifade eder.
*TEKNİK DÜZENLEME: Bir ürünün, ilgili idari hükümler de dahil olmak üzere, özellikleri, işleme ve üretim yöntemleri, bunlarla ilgili terminoloji, sembol, ambalajlama, işaretleme, etiketleme ve uygunluk değerlendirmesi işlemleri hususundan biri veya birkaçını belirten ve uyulması zorunlu olan her türlü düzenlemeyi ifade eder.
*TİP ONAY BELGESİ: Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından münhasıran otomotiv imalatçılarına verilen ve prototip araç, sistem, aksam veya ayrı teknik üniteye ait tipin, ilgili mevzuata uygunluğunu gösteren belgeyi ifade eder.
*TSE-EN-ISO 9000 BELGESİ: Üretimin tüm evrelerinde belirli bir kalitenin sağlanması, garanti edilmesi ve sürdürülmesi için üretim sürecinde uygulanan etkin bir kalite yönetim sistemini belirleyen standartlara sahip olunduğunu gösteren belgeyi ifade eder.
*UYGUNLUK DEĞERLENDİRMESİ: Ürünün ilgili teknik düzenlemeye uygunluğunun test edilmesi, muayene edilmesi ve/ veya belgelendirilmesine ilişkin her türlü faaliyeti ifade eder.
*ZORUNLU STANDART: İlgili bakanlıkça zorunlu uygulamaya konulan Türk standartlarını ifade eder.
İHRACAT TERİMLERİ
*BEDELSİZ İHRACAT: Karşılığında yurt dışından bir ödeme yapılmaksızın yurt dışına mal çıkarılmasını ifade eder.
*GÜN: Aksi belirtilmedikçe takvim günüdür.
*İHRAÇ MÜSADESİ: Ülke ekonomisinin ihtiyaçları, iç ve dış piyasa arz ve talep durumu, satış şekli ile alıcı ülke ve firmaların ülkemiz ile olan ticari ve ekonomik ilişikliler gibi hususlar göz önünde tutularak Müsteşarlıkça verilen ihraç iznidir.
*KAYDA BAĞLI İHRACAT: Gümrük beyannamesinin, ihracattan önce İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği’nce kayda alındığı ihracat şeklidir.
*KONSİNYE İHRACAT: Kesin satış daha sonra yapılmak üzere yurt dışındaki alıcılara, komisyonculara, ihtacatçının yurt dışındaki şube veya temsilciliklerine mal göndermesini ifade eder.
*DAB: Döviz alış belgesidir.
*MÜSREŞARLIK: Dış ticaret müsteşarlığını ifade eder.
*TAKAS: İhraç veya ithal edilen mal veya hizmet bedelinin, kısmen veya tamamen mal. Hizmet veya döviz ile karşılanması işlemidir.
*TİCARİ KİRALAMA: Mallarınkira bedeli karşılığı belirli bir süre kullanılmak üzere geçici olarak Türkiye gümrük bölgesi dışına veya serbest bölgelere çıkarılmasıdır.
*OFFSET: Kamu kuruluşları tarafından açılan uluslararası ihaleler çerçevesinde, ihaleyi kazanan firma veya kuruluş tarafından, Türkiye’de üretilen, gelir ve giderleri Türkiye’de kaydedilen yurt dışı müteahhitlik hizmetlerinin ve diğer hizmetlerin yeni alıcılara ihracatı veya mevcut alıcılara yönelik ihracat artışı ile taahhüt gereğimce Türkiye’nin mevcut ihracat potansiyelinin geliştirilmesine yönelik Müsteşarlıkça onaylanan diğer işlemleri ifade eder.
*BAĞLI MUAMELE: İkiden fazla taraf arasında yapılan takas işlemidir.
*BAŞLAMIŞ İŞLEM
1) Açılan uluslararası ihalelere istinaden yapılan yabancı devlet bağlantılarında, alıcı kuruluş ile bağlantının yapıldığını gösteren yazılı sözleşmenin taraflarca imzalanmış olmasını,
2) Bedelsiz ihracatta, gümrük mevzuatı uyarınca gümrük beyannamesi düzenlenmesi gereken hâllerde gümrük beyannamesinin tescil edilmiş olmasını,
3) Genel esaslar çerçevesinde, gümrük beyannamesinin İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğine onaylatılmış olmasını,
4) Kayda bağlı ihracatta, İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğince kaydın verilmiş olmasını,
5) Konsinye ihracat ile yurt dışı müteahhitlik ve teknik müşavirlik kapsamındaki ihracatta, iznin verilmiş olmasını,
6) Müsaadeye bağlı ihracatta müsaadenin verilmiş olmasını,
7) Offset kapsamında ihracatta offset anlaşmasının imzalanmış olmasını,
İfade eder.
*TRANSİT TİCARET: Yurt dışında veya serbest bölgede yerleşik bir firmadan ya da antrepodan satın alınan malın, ülkemiz üzerinden transit olarak veya doğrudan doğruya yurt dışında veya serbest bölgede yerleşik bir firmaya ya da antrepoya satılmasını,
*YURT DIŞINA E-TİCARET: Uzaktan iletişim araçlarıyla başka bir ülkeye yönelik olarak gerçekleştirilen mesafeli mal satışını ifade eder.
Kaynak: https://ticaretciniz.com/ihracat-terimleri/
https://www.gumrukleme.com.tr/gumrukleme-terimleri-sozlugu/ithalat-terimleri/
Hepinize bol kazançlı, bereketli, hayırlı işler dilerim.
Saygılarımla
ZAFER ÖZCİVAN
Satış Direktörü-Sektör Uzmanı
